Duyên

Một mình vào núi sâu



Một mình vào núi sâu,



Hái quả rừng qua bữa.



Đời cứ tùy duyên trôi,



Can gì mà buồn bã.



Năm tháng như sông dài,



Thời gian tựa chớp lóa.



Mặc trời đất chuyển dời,




Thơ Hàn Sơn không phải câu nào cũng không linh, chữ chữ đều thoát tục, lòng ngài đã bước vào cảnh giới bồ đề, giao cho Phật Tổ niêm phong bảo tồn. Bởi thế ngài thường vô ý tránh né hết thảy thế tục, thơ của ngài có ý vị siêu nhiên xuất trần, cũng có tư tưởng tiêu cực lánh đời, lại có cả nỗi cảm thán tình đời ấm lạnh. Nếu ngài chẳng vào núi làm ẩn sĩ, lại không sinh ra trong thời Đại Đường muôn sao đua sáng, có lẽ trên thi đàn huy hoàng cũng sẽ lưu lại hào quang của ngài. Tuy sinh thời ngài vất vưởng vô danh, nhưng sau khi qua đời lại lẫy lừng danh tiếng, đến nỗi một ngôi chùa nổi tiếng thời Đường bên ngoài thành Tô Châu cũng đặt tên theo hiệu của ngài. Giờ đây, chỉ cần đến chùa Hàn Sơn bên ngoài thành Tô Châu, thời có thể thấy tượng của ngài được hương khói phụng thờ trong bảo điện, tay cầm cành sen, áo phanh hở ngực, tươi cười đùa giỡn. Ánh mắt ôn hòa ấy, khiến người ta chỉ muốn trút hết tạp niệm, lặng lẽ nhìn Phật Tổ, cầm hoa mỉm cười.



"Năm tháng như sông dài,



Thời gian tựa chớp lóa.



Mặc trời đất chuyển dời,



Ta cứ ngồi mỏm đá."



Đương khi vô ý, năm tháng đã như dòng nước, chảy qua rồi trôi mất, quang âm như ánh chớp, chỉ vụt nhoáng đã tàn. Giữa mây khói của tháng năm, ngoái nhìn quá khứ, ngàn năm tựa một ngày. Vướng trong màn sương mù của hiện thế, ngồi ngắm hồng trần, một ngày lại như cả ngàn năm. Nhưng Hàn Sơn lại nói, mặc cho trời đất chuyển dời, ta cứ ngồi ngay ngắn trên mỏm núi đá, nghe gió núi qua tai, nước khe róc rách, càn khôn sáng rõ, ngày tháng bình yên. Đó là cảnh giới khiến người ta khao khát, xưa nay chúng ta cứ ngỡ rằng ở xa xôi lắm, thực ra, nó lại ở ngay bên cạnh ngài.



Từng có tình, từng có nghĩa, từng cố chấp, từng dây dưa. Hàn Sơn đem tất cả những thứ đó, nhân lúc người đời sơ ý, ném cả vào hồ rượu, chọn cành cây lạnh lẽo đun lên, uống ực xuống, liền đạt được cảnh giới cuối cùng này. Ngài coi tịch liêu là tĩnh tại, lấy phiêu bạt làm chốn về, một cành sen, chính là tất cả kiếp này của ngài. Một nhân vật truyền kỳ, danh tăng một thuở như vậy mà cả tên thật cũng không để lại, cứ lặng lẽ như thế đi qua ngàn năm, lấy tên hiệu mà phiêu bạt thế gian - Hàn Sơn Tử.