Percy Jackson Tập 5: Vị Thần Cuối Cùng

Quay lại Plaza, Thalia kéo riêng tôi sang một bên. “Prometheus đã cho cậu xem điều gì vậy?”



Tôi miễn cưỡng kể cho cô ấy nghe về cảnh mộng ở nhà bà May Castellan. Thalia xoa xoa đùi như thể đang nhớ đến vết sẹo cũ ở chân.



“Đó là một đêm tồi tệ,” cô ấy thừa nhận. “Annabeth còn quá bé, tớ không nghĩ cô ấy thực sự hiểu những gì cô ấy đã nhìn thấy. Cô ấy chỉ biết Luke đang đau khổ mà thôi.”



Tôi nhìn ra phía Central Park ở bên ngoài các cánh cửa sổ của khách sạn. Những đám lửa nhỏ vẫn đang cháy ở phía bắc, cả thành phố dường như tĩnh lặng một cách khác thường. “Cậu có biết chuyện gì đã xảy ra với bà May Castellan không? Ý tớ là...”



“Tớ biết ý cậu định hỏi gì,” Thalia nói. “Tớ chưa bao giờ nhìn thấy bà ấy khi, ừm, xảy ra cơn đau, nhưng Luke đã kể cho tớ nghe về đôi mắt phát sáng, những điều kỳ lạ mà bà ấy nói. Hắn đã bắt tớ hứa là sẽ không bao giờ kể cho ai nghe điều đó. Còn về nguyên nhân của căn bệnh – tớ không biết. Nếu Luke có biết, hắn cũng không bao giờ kể cho tớ nghe.”



“Thần Hermes có biết,” tôi nói. “Điều gì đó đã làm cho bà May thấy được các phần tương lai của Luke, và thần Hermes hiểu điều gì sẽ xảy ra – việc Luke sẽ biến thành Kronos như thế nào.”



Thalia nhíu mày. “Cậu không thể khẳng định được điều đó. Hãy nhớ Prometheus đang thao túng những gì cậu đã nhìn thấy, Percy à, cho cậu thấy những gì đã xảy ra theo một quan niệm tồi tệ nhất. Thần Hermes có yêu Luke. Tớ có thể nói điều đó chỉ với việc nhìn vào mặt ông ấy. Và thần Hermes đã ở đó vào đêm đó vì ông ấy đang đến để kiểm tra bà May, chăm sóc cho bà ấy. Ông ấy không phải hoàn toàn là một người xấu.”



“Nhưng thế vẫn không đúng,” tôi khăng khăng. “Luke chỉ là một đứa trẻ. Thần không bao giờ giúp hắn, không bao giờ ngăn việc con mình bỏ nhà đi.”



Thalia đeo cây cung trên vai. Một lần nữa, tôi lại chú ý đến việc hiện cô ấy trông mạnh mẽ hơn như thế nào khi cô ấy ngừng việc lớn lên. Bạn có thể nhìn thấy một ánh sáng bạc rực rỡ bao quanh Thalia – đó là lời chúc phúc của nữ thần Artemis.



“Percy này,” cô ấy nói, “cậu không thể bắt đầu cảm thấy hối tiếc vì Luke nữa. Tất cả chúng ta đều có những điều khó khăn cần phải đương đầu. Tất cả các á thần đều như thế. Cha mẹ của chúng ta hiếm khi ở bên. Nhưng Luke đã tự mình lựa chọn những điều xấu. Không ai có thể ngăn hắn ta làm điều đó. Sự thật là...”



Cô ấy liếc nhìn về cuối sảnh để chắc không còn ai ngoài chúng tôi ở đó. “Tớ rất lo về Annabeth. Nếu trên chiến trường phải mặt đối mặt với Luke, tớ không biết liệu cô ấy có thể làm điều đó không. Cô ấy luôn có cảm tình với Luke.”



Máu đổ dồn lên mặt tôi. “Cô ấy sẽ ổn thôi.”



“Tớ không biết nữa. Sau đêm đó, sau bị bọn tớ rời khỏi nhà mẹ hắn ta thì phải? Luke đã không bao giờ còn như trước nữa. Hắn ta bồn chồn và tính khí thất thường, như thể hắn ta có điều gì đó cần phải chứng minh. Vào lúc Grover tìm thấy bọn tớ và cố đưa bọn tớ về trại... ừm, ừm, bọn tớ gặp quá nhiều rắc rối một phần do Luke thiếu thận trọng. Hắn ta muốn đánh nhau với bất cứ quái vật nào mà bọn tớ đi ngang qua. Annabeth đã không xem đó như là một vấn đề. Luke là anh hùng của cô ấy. Cô ấy chỉ hiểu được rằng cha mẹ hắn đã làm cho hắn buồn, và đã rất bảo vệ hắn. Cô ấy hiện vẫn bao che cho hắn. Tất cả những gì tớ muốn nói... Cậu không nên rơi vào cùng một cái bẫy. Luke hiện đã dâng cơ thể hắn cho Kronos. Chúng ta không thể nhân nhượng với hắn được.”



Tôi nhìn những ngọn lửa cháy ở khu Harlem, tự hỏi có bao nhiêu người đang ngủ hiện sẽ gặp nguy hiểm chỉ vì những lựa chọn xấu xa của Luke.



“Cậu nói đúng,” tôi nói



Thalia vỗ vai tôi. “Tớ sẽ đi xem các Thợ Săn thế nào, rồi tranh thủ ngủ một lúc trước khi trời tối. Cậu cũng nên chợp mắt một lát.”



“Điều cuối cùng tớ cần là có nhiều giấc mơ hơn.”



“Tớ biết điều đó, tin tớ đi.” Khuôn mặt cô ấy tối sầm lại khiến tôi tự hỏi cô ấy đang mơ thấy điều gì. Đó là một rắc rối phổ biến của một á thần: tình huống mà chúng tôi phải đối mặt càng nguy hiểm, thì chúng tôi càng có được nhiều giấc mơ đáng sợ và thường xuyên hơn. “Nhưng Percy này, không thể nói được khi nào cậu sẽ lại có cơ hội khác để nghỉ ngơi. Đêm nay có thể sẽ là đêm dài nhất – có thể là đêm cuối cùng của chúng ta.”



Tôi không thích điều đó, nhưng tôi biết cô ấy nói đúng. Tôi mệt mỏi gật đầu và đưa cho cô ấy chiếc bình Pandora. “Làm ơn giúp tớ nhé. Hãy cất nó vào trong két sắt của khách sạn nhé, được không? Tớ nghĩ tớ bị dự ứng với pithos.”



Thalia mỉm cười. “Xong ngay.”



Tôi tìm thấy chiếc giường gần nhất và ngủ thiếp đi. Nhưng dĩ nhiên, giấc ngủ chỉ mang đến thêm nhiều ác mộng hơn.



Tôi nhìn thấy cung điện dưới biển của cha tôi. Quân đối phương hiện đã đến gần hơn, cố thủ chỉ cách một vài trăm thước bên ngoài cung điện. Các bức tường pháo đài hoàn toàn bị phá hủy. Thánh đường cha tôi từng dùng làm sở chỉ huy đang bị lửa Hy Lạp thiêu đốt.



Tôi tập trung vào xưởng đúc vũ khí, nơi em trai tôi và một vài Cyclops khác đang nghỉ trưa, ăn bơ đậu phộng từ các hũ bơ đậu phộng Skippy khổng lồ (và đừng hỏi tôi rằng nó có vị như thế nào khi ở dưới nước, vì tôi không muốn biết). Khi tôi đang nhìn, bức tường bên ngoài của khu xưởng đúc vũ khí bị nổ tung. Một chiến binh Cyclops ngã vào trong, đổ ập lên bàn ăn. Tyson quỳ xuống để giúp, nhưng đã quá muộn. Anh chàng Cyclops đó tan biến trong lớp bùn biển.



Các tên khổng lồ của quân đối phương đang tiến về lỗ tường thủng. Tyson nhặt chùy của chiến binh vừa hy sinh. Cậu ấy hét lên điều gì đó với những người bạn thợ rèn của mình – chắc là “Vì thần Poseidon!” – nhưng với cái miệng đầy bơ đậu phộng, nó nghe như thể, “PƠ ṬU PỘNG.” Tất cả các chiến hữu của cậu ấy đều cầm lấy búa và đục, hét lớn, “BƠ Đ̣U PHỘNG!” và theo sau Tyson lao vào trận chiến.



Rồi cảnh lại thay đổi. Tôi ở cùng Ethan Nakamura trong doanh trại kẻ thù. Những gì tôi thấy khiến tôi rùng mình, một phần vì quân địch quá đông, một phần vì tôi nhận ra được nơi



Chúng tôi đang ở trong khu rừng xa xôi hẻo lánh ở New Jersey, trên một con đường hư hỏng xuống cấp, với đầy các cửa hàng xập xệ và các bảng quảng cáo rách nát. Một hàng rào đã bị giẫm nát bao quanh một cái sân lớn đầy các bức tượng xi măng. Biển hiệu phía trên cửa hàng thật khó đọc vì được viết bằng kiểu chữ thảo màu đỏ, nhưng tôi biết nó viết gì: Nơi Buôn Bán Tượng Thần Lùn Giữ Cửa Của Cô Em.



Tôi đã không nghĩ đến nơi này trong nhiều năm qua. Cố nhiên nó hoàn toàn bị bỏ hoang. Các bức tượng đã bị gãy và được phun vẽ các hình graffiti. Một bức tượng thần rừng bằng xi măng – Chú Ferdinand của Grover – đã mất một cánh tay. Một phần mái của cửa hàng đã bị đánh sập. Một dấu hiện màu vàng lớn được dán trên cánh cửa có chữ: SUNG CÔNG.



Hàng trăm lều vải và các đống lửa trại bao quanh khu đất của Cô Em. Tôi nhìn thấy chủ yếu là các quái vật, nhưng cũng có một vài tên lính đánh thuê con người với đồng phục chiến trận và các á thần trong các bộ áo giáp. Một ngọn cờ màu đen và tía được treo bên ngoài cửa hàng, được canh giữ bởi hai tên khổng lồ Hyperborean có da màu xanh dương.



Ethan ngồi thu lu bên đống lửa gần nhất, hai á thần khác ngồi kế bên, đang mài sắc các thanh kiếm của chúng. Các cánh cửa của cửa hàng mở ra và Prometheus bước ra.



“Nakamura,” hắn gọi. “Ông chủ muốn nói chuyện với ngươi.”



Ethan cảnh giác đứng dậy. “Có chuyện gì không ổn sao?”



Prometheus cười. “Ngươi nên hỏi ông ấy.”



Một trong hai á thần còn ngồi lại cười khúc khích. “Rất vui được biết ông.”



Ethan chỉnh lại đai đeo kiếm và đi thẳng vào cửa hàng.



Trừ lỗ hổng trên mái, nơi này vẫn y như những gì tôi còn nhớ. Các bức tượng của những người bị làm kinh sợ đứng đông cứng giữa lúc thét vang. Trong khu vực quán ăn nhỏ, những chiếc bàn picnic đã được chuyển sang một bên. Ngay giữa máy pha sô đa máy làm ấm bánh quy cây là một cái ngai bằng vàng. Kronos ngồi ườn ra trên đó, lưỡi hái để ngang trong lòng. Hắn mặc quần jeans và áo phông, nét mặt đăm chiêu gần giống một người thường – giống bản sao tren của Luke mà tôi nhìn thấy trong cảnh mộng, đang cầu xin thần Hermes nói cho hắn ta nghe về số mệnh của mình. Rồi Luke nhìn thấy Ethan, và khuôn mặt hắn nhăn nhó trong một nụ cười rất lạnh lùng. Đôi mắt vàng của hắn sáng rực.



“Này Nakamura. Ngươi nghĩ thế nào về chuyến đi ngoại giao lúc chiều?”



Ethan tần ngần. “Tôi chắc là Ngài Prometheus là người thích hợp hơn để nói...”



“Nhưng ta hỏi ngươi.”



Con mắt tốt còn lại của Ethan liếc lên liếc xuống, lưu ý đến các lính gác đang đứng quanh Kronos. “Tôi... tôi không nghĩ Jackson sẽ đầu hàng. Không bao giờ.”



Kronos gật đầu. “Ngươi còn muốn nói thêm gì với ta không?”



“Kh-không, thưa ngài.”



“Trông ngươi lo lắng thế, Ethan.”



“Không, thưa ngài. Chỉ là... tôi nghe nói đây là hang ổ của...”



“Medusa? Đúng vậy, đây chính là nơi đó. Một nơi thật đáng yêu, nhỉ? Không may, Medusa đã không tái tạo lại kể từ khi Jackson giết bà ta, vậy nên ngươi đừng lo lắng về chuyện trở thành một phần trong bộ sưu tập của bà ta. Ngoài ra, có nhiều người còn nguy hiểm hơn nhiều trong căn phòng này.



Kronos nhìn qua phía gã khổng lồ Laistrygonian đang nhồm nhoàm nhai món khoai tây chiên. Kronos vẫy tay và gã khổng lồ bất động. Miếng khoai tây treo lơ lửng trong không trung nửa chừng giữa tay và miệng của gã ta.



“Sao lại biến họ thành đá,” Kronos đắc ý hỏi, “khi ngươi có thể đóng băng chính thời gian cơ chứ?”



Đôi mắt vàng của hắn nhìn xoáy mặt Ethan. “Giờ nói cho ta thêm một điều nữa. Chuyện gì đã xảy ra tối hôm qua trên Cầu Williamsburg hả?”



Ethan run lẩy bẩy. Những giọt mồ hôi đang đua nhau xuất hiện trên trán cậu ta. “Tôi... tôi không biết, thưa ngài.”



“Có, ngươi có biết.” Kronos đứng bật dậy khỏi ngai của hắn. “Khi ngươi tấn công Jackson, có điều gì đó đã xảy ra. Một điều gì không đúng lắm. Cô gái, Annabeth, nhảy vào chắn đường ngươi.”



“Cô ta muốn cứu hắn.”




“Hoàn hảo,” tôi lẩm bẩm.



Đội quân của gã Titan đang hồi phục lại từ cú sốc. Tôi đoán chúng đã nhận ra rằng con lợn không định tấn công chúng.



Chúng tôi chỉ có được một vài giây trước khi chúng sẵn sàng để tấn công, và quân của chúng tôi vẫn chưa hết hoảng hốt. Mỗi khi con lợn cái ợ to, các tinh linh tự nhiên của Grover lại hét lên và biến mất vào những cái cây của họ.



“Con lợn đó phải biến đi thôi.” Tôi tóm lấy một cái móc sắt từ một trong các anh chị em của Annabeth. “Tớ sẽ lo vụ này. Các cậu lo cho các kẻ địch. Đẩy chúng lùi lại!”



“Nhưng, Percy này,” Grover nói, “thế nếu bọn tớ không làm được?”



Tôi nhận ra cậu ấy mới mỏi mệt làm sao. Phép thuật đã thật sự rút cạn sức lực của cậu ấy. Annabeth trông cũng không khá hơn mấy do chiến đấu với một bên vai bị thương. Tôi không biết các Thợ Săn đang làm gì, nhưng cánh phải của kẻ địch hiện đang ở giữa họ và chúng tôi.



Tôi không muốn để các bạn mình lại trong tình trạng nguy hiểm này, nhưng con heo đó là hiểm họa lớn nhất. Nó sẽ phá hủy mọi thứ – các tòa nhà, cây cối, những con người đang ngủ say. Nó phải bị chặn lại.



“Các cậu cứ rút lui nếu cần,” tôi nói. “Chỉ cần làm cho chúng chậm lại. Tớ sẽ quay lại ngay khi tớ có thể.”



Trước khi tôi kịp đổi ý, tôi quay tít dây móc sắt như một dây thòng lọng. Khi con heo xà xuống cho lần tấn công tiếp theo của nó, tôi quăng nó lên với tất cả sức lực của mình. Cái móc quấn quanh một bên gốc cánh của con heo. Nó kêu eng éc với sự giận dữ và đổi hướng, mang theo sợi dây và tôi cùng bay lên trời.



Nếu bạn muốn đi về phía trung tâm từ Central Park, lời khuyên của tôi là bạn hãy đi bằng tàu điện ngầm. Cưỡi lợn bay tuy nhanh hơnlại nguy hiểm hơn.



Con lợn nái bay vút qua nóc Khách sạn Plaza, thẳng tiến vào một con hẻm ở Đại lộ Năm. Kế hoạch kiệt xuất của tôi là leo lên sợi dây thừng và trèo lên lưng nó. Không may, tôi quá bận rộn với việc đung đưa qua lại để tránh các cột đèn đường và vách của các tòa nhà.



Thêm một điều khác tôi học được: đó là việc leo dây thừng trong tiết học thể dục. Nó hoàn toàn khác hẳn so với việc leo lên một sợi dây thừng được dính chặt vào cánh của một con lợn đang di chuyển trong khi bạn đang bay với tốc độ một trăm dặm một giờ.



Tôi và con lợn lượn vòng vèo dọc theo một vài khu nhà và tiếp tục đi về phía nam trên Đại lộ Park.



Sếp! Này, sếp! Liếc sang bên, tôi thấy Blackjack đang bay nhanh kế bên chúng tôi, lao lên lao xuống để tránh đôi cánh của con lợn.



“Cẩn thận đấy!” Tôi bảo nó.



Nhảy lên đi! Con Blackjack hí vang. Tớ có thể bắt được cậu – chắc chắn đấy.



Điều nó nói nghe chẳng thuyết phục chút nào. Nhà ga Grand Central đứng yên ngay trước mặt. Phía trên lối vào cổng chính là bức tượng khổng lồ của thần Hermes. Tôi đoán nó đã không bị kích hoạt vì ở quá cao. Tôi đang bay thẳng về phía nó với tốc độ khiến một á thần bị vỡ ra từng mảnh.



“Hãy chú ý nhé!” Tôi bảo Blackjack. “Tớ có ý này hay lắm.”



Ôi, không, tớ ghét các ý tưởng của cậu.



Tôi dùng hết mình đu người lên trước. Thay vì đâm sầm vào bức tượng thần Hermes, tôi bay vòng quanh tượng, quấn dây thừng vào dưới cánh tay của bức tượng. Tôi nghĩ điều đó sẽ buộc được nó, nhưng tôi đã đánh giá thấp động lượng của một con lợn bay nặng ba mươi tấn đang bay. Ngay khi ả lợn giật mạnh tượng rời khỏi bệ của nó, tôi thả tay ra. Thần Hermes lên đường, thế chỗ cho tôi làm hành khách trên chuyến bay, còn tôi rơi tự do xuống đường phố bên dưới.



Trong một giây thoáng qua, tôi nghĩ về những ngày khi mẹ tôi còn làm việc ở cửa hàng bánh kẹo trong nhà ga Grand Central. Tôi nghĩ sẽ tệ thế nào nếu tôi trơ một đống mỡ trên vỉa hè của nhà ga.



Rồi một cái bóng lao xuống bên dưới tôi và thụp – tôi đang ở trên lưng con Blackjack. Đó là một vụ hạ cánh chẳng thoải mái chút nào. Sự thật là khi tôi hét lớn “ỐI!”, giọng tôi ở quãng tám cao hơn nhiều so với bình thường.



Blackjack lẩm bẩm. Xin lỗi, sếp!



“Không sao,” tôi nghe rin rít. “Đuổi theo con lợn đó!”



Con lợn béo vừa mới rẽ vào đường East 42nd và đang định vòng lại Đại lộ Năm. Khi nó bay phía trên các mái nhà, tôi có thể nhìn thấy các đám cháy ở khắp nơi trong thành phố. Chắc các bạn tôi đang gặp khó khăn lắm đây. Kronos đang tấn công vào một vài mặt trận. Nhưng vào lúc này, tôi cũng đang có các rắc rối của chính mình.



Tượng thần Hermes vẫn đang treo lủng lẳng ở dưới bụng con lợn. Nó tiếp tục đập vào các tòa nhà rồi xoay vòng vòng. Nó lao xuống phía trên một tòa nhà văn phòng và bức tượng thần Hermes cày nát một tháp nước ở trên mái, làm nước và gỗ văng tung tóe khắp nơi.



Thế rồi tôi chợt nảy ra một ý nghĩ.



Tôi bảo Blackjack. “Bay gần vào.”



Nó hý lên phản đối.



“Chỉ trong phạm vi nó có thể nghe được tiếng tớ,” tôi nói. “Tớ cần nói chuyện với bức tượng.”



Giờ thì tớ chắc cậu mất trí rồi, sếp ạ, Blackjack nói, nhưng nó làm theo những gì tôi yêu cầu. Khi tôi đến đủ gần có thể nhìn thấy rõ mặt bức tượng, tôi hét lớn, “Xin chào, thần Hermes! Chuỗi lệnh: Daedalus Hai mươi ba. Triệt hạ lợn bay! Bắt đầu kích hoạt!”



Ngay lập tức, chân tượng động đậy. Nó dường như bối rối khi nhận ra mình không còn đứng trên đỉnh Nhà ga Grand Central nữa. Thay vào đó, nó lại được một con lợn nái có cánh khổng lồ dùng dây thừng quấn quanh và đang bay giữa trời. Nó bị đập mạnh từ đầu này cho đến đầu kia của một tòa nhà bằng gạch, và tôi nghĩ điều đó làm nó hơi điên tiết. Nó lắc đầu và bắt đầu leo lên sợi dây thừng.



Tôi nhìn xuống đường. Chúng tôi sắp đến thư viện công cộng, ở đó có hai con sư tử bằng đá hoa cương lớn đứng hai bên bậc lên xuống. Đột nhiên, một ý nghĩ kỳ quái vụt đến – liệu các bức tượng đá cũng là các rô bốt không nhỉ? Điều đó nghe ít có khả năng, nhưng...



“Bay nhanh hơn!” Tôi bảo Blackjack. “Vòng ra trước mặt con lợn ấy. Chế nhạo nó!”



Ừm, sếp...



“Tin tớ đi,” tôi nói. “Tớ có thể làm điều này – chắc chắn đấy.”



Ồ, chắc rồi. Chỉ biết bắt chước ngựa thôi.



Blackjack lướt nhanh trong không khí. Nếu muốn, nó có thể bay cực kỳ nhanh. Giờ nó đang ở trước mặt con lợn, còn tượng thần Hermes đang cưỡi trên lưng con lợn đó.



Blackjack hí vang, Mày có mùi thịt lợn xông khói! Nó co chân sau và đá vào mõm con lợn và rồi lao xuống phía dưới. Con lợn hét lên với sự giận dữ và đuổi theo.



Blackjack bay xuống với tốc độ cao thẳng đến phía trước các bậc lên xuống của thư viện. Blackjack giảm tốc độ vừa đủ để tôi nhảy xuống, rồi nó tiếp tục bay về phía các cửa chính.



Tôi hét lớn: “Các chú sư tử! Chuỗi lệnh: Daedalus Hai mươi ba. Triệt hạ lợn bay! Bắt đầu kích hoạt!”



Hai con sư tử đá đứng lên và nhìn tôi. Chắc chúng nghĩ tôi đang chòng ghẹo chúng. Ngay lúc ấy: “RRRRRRRÉC!”



Một con quái vật đầy thịt màu hồng khổng lồ hạ cánh với một tiếng thịch, làm vỉa hè nứt toác ra. Hai con sư tử nhìn chằm chằm, không thể tin được vào sự may mắn của chính mình, và lao đến. Cùng lúc, tượng thần Hermes bị bầm dập nhảy lên đầu con lợn và bắt đầu quật lấy quật để không thương tiếc bằng cây gậy y hiệu của ông ta. Móng hai con sư tử đá vừa khỏe vừa cực kỳ sắc nhọn.



Tôi rút thanh Thủy Triều ra, nhưng chẳng có gì nhiều dành cho tôi. Con lợn tan biến ngay trước mắt tôi. Tôi gần như cảm thấy thương hại nó. Tôi hy vọng nó sẽ gặp được một anh chàng lợn rừng trong mơ dưới Tartarus.



Khi con quái vật hoàn toàn biến thành bụi, hai con sư tử và thần Hermes nhìn quanh đầy bối rối.



“Giờ các ngươi có thể bảo vệ Manhattan,” tôi nói với chúng, nhưng chúng dường như không nghe thấy. Chúng đi xuôi dần về phía cuối Đại lộ Park, và tôi nghĩ rằng họ sẽ tiếp tục tìm kiếm các con lợn bay khác cho đến khi ai đó tắt chúng đi.



Này, sếp, Blackjack bảo tôi. Chúng ta có thể nghỉ giải lao với món donut không?



Tôi lau mồi hôi trên trán. “Tớ cũng muốn lắm, nhưng trận đánh vẫn đang tiếp diễn.”



Sự thật, tôi có thể nghe được tiếng đó ngày càng gần hơn. Các bạn tôi đang cần giúp đỡ. Tôi nhảy lên lưng Blackjack và chúng tôi bay về phía bắc, về phía âm thanh của các vụ nổ.