1976

Năm 1972



Tôi đến mười hai tuổi đã thi tốt nghiệp, đối mặt với cuộc thi chuyển cấp vô cùng khốc liệt, tất cả học sinh đều chen chúc thi vào trung chuyên. Lý Ngôn Tiếu vốn nên thực hiện lời hứa của anh, dẫn tôi về Liên Vân Cảng, nhưng anh nói tôi trước tiên nên học đến khi thi xong, nghỉ hè sẽ dẫn tôi về. Tôi nghe vậy cũng không còn lời nào để phản bác.



Lý Ngôn Tiếu hỏi tôi: “Em muốn thi vào trường nào? Sư phạm sao?”



“Đương nhiên là trung chuyên rồi.”



“Vì sao?”



“Em muốn học kỹ thuật cơ khí, sau này làm nhà thiết kế.”



“Mục tiêu rõ ràng thế?” Lý Ngôn Tiếu có chút kinh ngạc, lập tức nở nụ cười, “Được, có chủ kiến, anh thấy được bóng dáng của mình trong đó. Hơn nữa em thích học vật lý, học ngành này rất ổn.”



Lý Ngôn Tiếu còn nói anh nghĩ tôi muốn làm nhà văn, bởi vì tôi sáng tác rất tốt. Tôi nghĩ thầm sao anh có thể nhìn ra tôi viết tốt, lúc ấy văn chương cứng nhắc đến không thể cứng hơn, tất cả đều bị thẩm thấu chính trị, kẻ đần dùng đầu ngón chân cũng biết đề mục là gì.



Lý Ngôn Tiếu đã mười bảy tuổi, chúng tôi cùng nhìn đối phương trưởng thành từng ngày. Lý Ngôn Tiếu lớn lên rất cao, cũng rất anh tuấn, lúc vỡ giọng cũng không ảnh hưởng đến giọng hát. Anh giải thích với tôi, bảo bởi vì lúc hát hí khúc đều dùng giọng giả. Anh đã không thể diễn thiếu niên Chu Du, ngược lại tôi thấy anh diễn Chu Du trưởng thành rất giống.



“Ngu Cơ” muốn kết hôn với “Hạng Vũ”, nhưng vì cả nhà phản đối nên cuối cùng không thể làm gì được. Dù sao cũng không hát “Bá Vương Biệt Cơ” nữa, cơ hội tiếp xúc của hai người ngày càng ít đi.



Lý Ngôn Tiếu nói, anh định học y với ông nội đến năm mười tám tuổi, thêm một năm nữa sẽ đến bệnh viện hoặc trạm xá xem thử, dự tính làm bác sĩ. Trong nháy mắt chúng tôi đều đã trưởng thành, trước mắt tôi hiện lên hình ảnh lần đầu gặp Lý Ngôn Tiếu, anh mặc hí phục lại còn chưa tẩy trang, khuôn mặt trắng bệch ấy làm tôi giật cả mình.



Trước kỳ thi cuối năm, còn có một kỳ thi sớm, chọn ra những học sinh có thành tích tốt vào trường trung chuyên. Các học sinh còn lại sẽ học thêm một tháng nữa, sau đó thi lần thứ hai, nếu thành tích tốt có thể vào trung chuyên. Đương nhiên tôi muốn lần thứ nhất có thể cầm chắc cơ hội tiến vào trung chuyên rồi.



Từ trước đến nay tôi đi học, thầy cô nào cũng khen tôi thông minh, so với các bạn khác thì nhỏ hơn ba tuổi nhưng thành tích luôn đứng đầu danh sách. Đề toán lý hóa khó nhất ở trường cấp hai cũng không thắng được tôi, nghe nói năm đó Lý Ngôn Tiếu cũng như thế này. Nguyên nhân có lẽ do gần son thì đỏ nhỉ.



Trong lớp có rất nhiều học sinh có gia cảnh khó khăn, nhà bọn họ là bần nông, toàn bộ đều hy vọng bản thân có thể thi ra khỏi nông thôn. Tôi theo chân bọn họ, cũng không bị tụt lại bao nhiêu.



Lần thi đầu tiên, tôi cảm thấy tâm trạng của mình không tốt lắm, liên tục bị mất tập trung. Bởi vì nghỉ hè sẽ được về nhà, tôi vừa sốt ruột nhớ nhà, hơn nữa học tập rất căng thẳng, mỗi lần gội đầu đều rụng một mớ tóc, lúc ấy tôi suốt ngày cứ luôn lo lắng không biết mình có bị hói luôn không.



Quả nhiên không ngoài dự liệu của tôi —— lần thi đầu tiên không đậu, tôi không được vào trung chuyên. Các thầy cô giáo đều vô cùng thất vọng với tôi, suốt ngày cứ giúp tôi phân tích nguyên nhân. Nhưng không có ai biết bởi vì tôi nhớ nhà nên mới phân tâm. Nhìn những bạn học vênh váo bước vào trung chuyên, tôi âm thầm thề nhất định phải phát huy thật tốt trong kỳ thi thứ hai, nếu không sẽ không trở lại Liên Vân Cảng.



Phát bảng điểm, về nhà, Lý Ngôn Tiếu liền hỏi tôi kết quả thế nào.



Thật ra tôi vốn không muốn khóc, nhưng cảm thấy Lý Ngôn Tiếu giúp tôi nhiều như thế, giống như vừa làm cha mẹ vừa làm bạn bè vậy, mà tôi lại không thi đậu trung chuyên, nếu không khóc một chút thì có lỗi với anh quá, thế là liền nặn ra hai giọt nước mắt.



Lý Ngôn Tiếu thấy vậy liền hiểu đã xảy ra chuyện gì, anh rất tức giận, đấm một cái lên vai tôi. Đây là lần đầu tiên anh đánh tôi.



Về sau tôi mới biết, anh giận không phải vì tôi thi rớt, mà là vì tôi khóc. Anh không khóc, cũng không muốn nhìn thấy nước mắt của tôi. Lý Ngôn Tiếu là người rất đặc biệt, tôi thừa nhận có nhiều điểm đến chính tôi cũng không hiểu được anh.



Một tháng tiếp theo của tôi trôi qua rất nhạt nhẽo, “ngủ muộn hơn chó, thức sớm hơn gà”, trích dẫn một cách nói khác của Lý Ngôn Tiếu chính là, “Tôi không có lựa chọn khác.”



Lúc ấy không có đề thi thử, chỉ có giáo trình của thầy cô tự tay soạn, một tháng đó tôi làm giáo trình so với ba năm trước cộng lại còn nhiều hơn.



Đến lần thi thứ hai, quả nhiên không ngoài dự liệu —— tôi đậu trung chuyên, lên học cơ giới công trình.



Tuy chú và thím đối đãi với tôi không giống như trước, nhưng họ vẫn rất vui, sau khi chúc mừng tôi xong còn nói thêm một câu —— học phí trung chuyên, cũng muốn tự tôi bỏ tiền.
Tôi lườm anh một cái: “Anh nghĩ người ta sẽ không cho trâu đá chết anh sao?”



Lý Ngôn Tiếu cười cười không nói, một lát sau lại hỏi tôi: “Em như vầy có được tính là áo gấm về làng không nhỉ?”



Tôi đang suy nghĩ việc khác nên không chú ý nghe, liền hỏi lại: “Vì sao?”



“Bởi vì em thi đậu trung chuyên rồi, lại còn đem theo nhiều tiền như vậy.” Anh cười nói.



“Số tiền này đều là cha mẹ cho em, thiếu gia xe trâu ạ.” Tôi nhìn thoáng qua túi hành lý của mình, “Anh giúp em cầm cho chắc, nếu như tiền mất rồi, em sẽ không phải áo gấm về làng nữa.”



Chúng tôi tiếp tục bước đi, đến nỗi chân của tôi đã sắp không nhấc lên nổi, lúc xuyên qua một hẻm nhỏ, đột nhiên trông thấy trên mặt đất có một chiếc xe đạp. Tôi đang muốn đỡ xe lên, Lý Ngôn Tiếu liền cười nói: “Đúng là trời không tuyệt đường người, hay vẫn là xe đến núi ắt có đường nhỉ?”



“Sao?” Tôi không hiểu anh đang nói gì.



“Chính là cho chúng ta một chiếc xe đạp đấy.”



“Cái này.” Tôi nghẹn họng trợn mắt nhìn anh, “Mượn gió bẻ măng không lắm tốt đâu?”



“Chiếc xe này cũ quá rồi, rõ ràng người ta đã không cần nữa, nhưng đối với chúng ta chính là bảo bối.” Anh ngồi xổm xuống, gẩy gẩy dây xích, “Em xem này, hư mất rồi, nhất định người ta đã không cần.”



“Nhưng nó hư rồi, anh còn muốn làm gì nữa!”



“Không sao, anh sẽ sửa lại.” Lý Ngôn Tiếu nói xong liền ngồi xổm xuống, tôi ôm đầy chờ mong đứng một bên nhìn anh. Cái dây xích kia hình như bị lỏng, rơi xuống dưới, anh kéo dây xích, loay hoay một hồi lại đưa bàn tay đến trước mặt nói: “Đúng là xe rởm.” Tôi nhìn nhìn, trên tay anh toàn là bụi dầu màu đen.



Anh nhìn chiếc xe nói: “Nhất định là đồ bỏ đi, trên xe toàn là bụi.”



Tôi cũng cười: “Chúng ta trở thành người nhặt ve chai rồi.”



“Mao Chủ tịch đã từng nói, không được xem thường giai cấp vô sản vĩ đại.”



“Đây là Mao Chủ tịch nói sao?” Tôi hoài nghi hỏi.



“Đương nhiên rồi.”



“Anh đừng có mà nói nhảm, em còn chăm chỉ vác theo “Trích lời Mao Chủ tịch” hơn cả anh, thi tốt nghiệp cũng có phần này đấy.



Trong lúc nói chuyên, Lý Ngôn Tiếu đã sửa xong chiếc xe, nâng xe dậy ngồi lên, cũng bất chấp có bụi hay không, tôi liền ngồi lên phía sau, hai người thoáng cái đạp xe ra ngoài. Chỉ có điều, cái xe này đạp một vòng sẽ kêu “lộp bộp” một cái, hiển nhiên là dây xích có vấn đề. Dù sao có xe đã quý lắm rồi, tôi hy vọng nó sẽ không tử trận giữa đường.



Tôi ngồi phía sau, giống lúc còn bé ôm eo Lý Ngôn Tiếu, nhịn không được cười rộ lên, giơ thẳng cánh tay chỉ đường: “Quẹo sang phải! Quẹo sang trái! Tiếp tục đi thẳng!”



Lý Ngôn Tiếu cũng rất nghiêm túc nói: “Lâm đội, đã rõ!”



Một chiếc xe rách nát, cứ như thế chở chúng tôi thẳng đến Lâm gia.



Chương sau →