1976

Tôi lấy ra hết can đảm lớn tiếng chào họ: “Cháu chào chú thím!” Sau đó lặng lẽ đưa tay ra sau nhéo Vương Câu Đắc Nhi một cái. Lúc này cậu ta mới kịp phản ứng, cũng học theo tôi nói: “Cháu chào chú thím!”



Tôi thấy thím hình như vô cùng vui vẻ, chú đặt tay lên vai của tôi còn thím thì kéo tay Vương Câu Đắc Nhi, dẫn chúng tôi đi ngược lại hướng bến tàu. Trên tay chú có rất nhiều vết chai, bàn tay to lớn ấm áp ấy khiến tôi rất an tâm. Tôi nhắm mắt lại, tưởng tượng đó là bàn tay của cha đang đặt lên vai mình. Nhưng sự thật thì cha chưa bao giờ làm ra hành động như vậy.



Đột nhiên nghĩ đến cái này làm tôi rất nhớ cha mẹ và ông bà. Có phải mọi người cũng đang nhớ tôi không? Trong lúc đang nhắm mắt, nước mắt lặng lẽ rơi xuống. Tôi để ý là mắt trái đang chảy nước mắt.



Dân gian có mấy câu thế này, chảy nước mắt bên trái là đau khổ, bên phải là vui mừng, cũng giống như mắt trái giật tai, mắt phải giật tài vậy. Nước mắt của tôi có phải nói trước đau khổ không?



Tôi lau nước mắt, hít một hơi thật sâu, nhỏ giọng dặn dò Vương Câu Đắc Nhi: “Cậu gọi hai người họ là chú và thím, gọi tớ là Lâm Mộ Đông.”



Vương Câu Đắc Nhi gật đầu.



Tôi nghe mẹ nói chú và thím rất trọng nam khinh nữ, lúc đầu thím mang thai, bác sĩ nói đó là con gái nên thím phải chịu đau đớn rất lớn để phá bỏ đứa bé này. Từ đó thân thể thím không tốt, về sau không thể mang thai được nữa. Chú thím vì chuyện này mà vô cùng hối hận, muốn thừa tự một đứa bé từ cha mẹ tôi.



Chú đã từng đến Liên Vân Cảng một lần thăm chúng tôi, nhưng khi đó tôi còn rất nhỏ nên không nhớ được. Chú đặc biệt thích tôi, muốn tôi làm người thừa tự. Dựa theo quy tắc thừa tự thì chỉ có thể là con trai cả. Nhưng không ngờ cha mẹ tôi chỉ có một mình tôi, nên không thể cho chú ấy nhận con thừa tự, vì thế đến giờ chú và thím vẫn cô đơn không có con cái.



Nhưng bây giờ thì tốt rồi, không những tôi chủ động tới mà còn dẫn thêm một Vương Câu Đắc Nhi khiến cả chú và thím vô cùng vui sướng. Cha nói với họ rằng Vương Câu Đắc Nhi là do cha mẹ nhận nuôi, tôi và cậu ta vai vế ngang nhau, cũng cùng tuổi nhau. Như thế chú thím mới có thể tiếp nhận thêm một đứa bé nữa.



Tôi vừa đi vừa suy nghĩ không biết họ có biết “cách mạng” là gì không? Nhà họ có bị liên can gì hay không? Có phải nhà nghèo khó sẽ không xảy ra chuyện, nhưng nghèo không phải là sai, mà giàu cũng đâu phải là tội chứ.



Chúng tôi đi mãi đi mãi đến khi rời khỏi bến tàu hỗn loạn. Lúc này tôi mới cảm thấy Thanh Đảo so với Liên Vân cảng không khác nhau là mấy, trên đường trồng rất nhiều cây tùng, mọi người ở đây cũng giống nhau. Chỉ đến khi nghe khẩu âm của họ mới thấy khác, tiếng địa phương Thanh Đảo quả thật rất khó nghe, tựa như đem cả đầu lưỡi chèn ra ngoài, giọng nói khó nghe đến mức cảm giác một cô bé xinh xắn khi nói giọng Thanh Đảo cũng có thể biến thành tên giặc nào đó đang nói chuyện.



Chúng tôi đi rất rất lâu, trên đường vừa đi vừa trả lời câu hỏi của chú thím. Thật ra cũng không có gì ngoài mấy câu “Cha mẹ con có khỏe không?”, “Có đi học hay chưa?” “Cậu bé đi cùng Mộ Đông tên gọi là gì?”, đại loại là những câu như thế.



Họ đã biết chuyện bà nội tôi đi về cõi tiên rồi, nên chú nói: “Ôi trời thím của ta…”



Hình như chú ấy gọi bà nội là thím. Tôi chỉ biết người chú này là cháu trai của ông nội, nhưng vai vế ra sao thì tôi không biết. Tính toán vai vế là đặc trưng của những người ở thôn quê.



Chúng tôi lại đi thật lâu, ước chừng được nửa tiếng, tôi đã có chút mệt mỏi, rất muốn hỏi chú rằng đường còn xa hay không. Nhưng tôi vốn hơi sợ người lạ, cuối cùng vẫn không dám hỏi. Bụng tôi kêu lên ùng ục, miệng không ngừng cầu nguyện: Trời ạ, con không muốn đi nữa, đói chết con rồi!




Đi cả một ngày đường, tôi đã sớm mệt muốn chết rồi, Vương Câu Đắc Nhi đặt mông ngồi xuống một tảng đá, tôi nghĩ nghĩ một lúc vẫn không ngồi xuống. Lỡ như quần của tôi bị bẩn thì phải làm thế nào?



Không biết vì cái gì mà lúc còn ở Liên Vân Cảng tôi lại thường xuyên nghịch ngợm mặc dù có người quản thúc tôi, còn đến Thanh Đảo không có ai quản, nhưng tôi lại thích quy củ, làm ra bộ dáng của một đại thiếu gia.



Thật ra ở thời đại bấy giờ còn chịu ảnh hưởng của phong kiến nên mọi người đều rạch ròi khoảng cách giữa nam và nữ, kể cả sau này tôi đến trường học, nam và nữ chưa từng nói với nhau một câu, không được liếc mắt với nhau, cũng không đụng chạm nhau. Nếu có người ta sẽ nói bạn là “giai cấp tư sản”, rồi sẽ có một đám người chỉ trích, làm nhục bạn.



Nói đến tuổi kết hôn, tốt nhất là không được yêu đương, nếu yêu đương nhau thì phải lén lút. Tốt nhất là người nhà giới thiệu cho một đối tượng, rồi xem môn đăng hộ đối thế nào, nếu được thì hai người sẽ an an ổn ổn sống bên nhau. Một khi đã yêu đương thì không được chia tay, nếu chia tay, thì dù cho tình cảm sâu cạn thế nào cũng đều bị gọi là “đàn bà hư.”



Tôi cũng không biết trong những năm bế tắc của xã hội phong kiến này, Vương Câu Đắc Nhi và Nữu Nhi sao lại có can đảm nói chuyện, còn nói đến vui vẻ như thế. Có lẽ bọn họ vẫn còn nhỏ, có lẽ vẫn chưa đi học, cũng có lẽ văn cách chỉ vừa mới bắt đầu…



Tôi cảm thấy nhàm chán nên trở về nhà. Ngửi được mùi thơm của thức ăn, bụng tôi đã kêu lên rột rột. Thím nói: “Chút nữa sẽ có cơm ăn, con cứ đi chơi trước đi, đừng đi xa là được.”



Tôi gật đầu, đói đến mức không còn sức để trả lời. Tôi đi đến cổng chính, nhẹ nhàng dựa vào tường nhà. Tôi chăm chú đánh giá con đường trước mặt: Đường đất, trên đường còn có một đống phân lừa, giữa đường có rất nhiều vết hằn bánh xe, đằng xa mơ hồ truyền đến tiếng gà gáy và tiếng chó sủa xung quanh đều là những ngôi nhà trệt giống của chúng tôi, cả một khu đều giống nhau, lộ ra không khí nghèo nàn.



Nhưng có một ngôi nhà rất khác, ở góc đối diện với nhà tôi là một tòa biệt thự ba tầng. Nhìn qua tòa nhà này có vẻ niên đại rất lâu rồi, nhưng nước sơn màu xám vẫn còn rất mới. Cửa sổ nửa mở, chỗ cửa sổ lầu hai và lầu ba đều có ban công. Trước nhà có một mảnh sân nho nhỏ, tôi đoán đằng sau nhất định còn có một mảnh sân rộng Cửa lớn không phải bằng kim loại mà làm bằng gỗ phong cách cổ xưa, màu nâu còn ẩn ẩn một chút màu đỏ, vòng cửa và trang trí đều là màu vàng, tôi nhận ra được đó là đồng thau.



Tôi đột nhiên nhớ đến căn nhà ở Liên Vân Cảng. Những ngôi nhà hai tầng đã được coi là biệt thự rồi, bên trong có rất nhiều phòng, nhà dạng này rất nhiều, được trang hoàng tinh xảo, có cái còn mang phong cách Tây Dương của thế kỷ trước.



Nhưng vẫn là những ngôi nhà trệt chiếm đa số, nhà hai tầng cũng rất nhiều, nhưng ba tầng thì rất hiếm thấy. Chỉ có một lần tôi đến nội thành của Liên Vân Cảng mới thấy một tòa nhà bốn tầng, bà nội nói nhà cao cũng không tốt, bởi vì không thể đưa nước lên trên.



Đây là nhà của ai? Ai ở bên trong?



Tôi đột nhiên sinh ra một loại hiếu kỳ đặc biệt với ngôi nhà cửa gỗ ba tầng này. Tôi im lặng lắng nghe một chút, bên trong không phát ra một chút âm thanh nào, cánh cửa gỗ đỏ thẫm vẫn đóng chặt. Không có ai ở trong nhà sao? Là nhà hoang? Hay là quỷ lâu? Tôi bắt đầu có một chút hâm mộ với người ở bên trong. Ngôi nhà tôi đang ở điều kiện không tốt lắm, nhưng cái thời hoàng kim của nhà chúng tôi đã không còn nữa rồi.



Thừa tự: Một người sau khi chết mà không có con trai hoặc chỉ có con gái cũng được cúng giỗ, người lo việc cúng người thừa tự. Người thừa tự phải là cháu trai (con của anh hoặc em ruột). Người cháu thừa tự được hưởng một phần hoặc toàn bộ gia tài của người đã khuất.



Chương sau →