Đông Chu Liệt Quốc

Lại nói Vương Tiễn thay Lý Tính làm đại tướng đem sáu mươi vạn quân đi

đánh Sở, tướng Sở là Hạng Yên giữ Đông cương để chống lại. Vua Sở lại

sai Cảnh Kỳ đem thêm hai mươi vạn quân giúp sức Vương Tiễn đóng quân ở

núi Thiên trung, cắm trại liền nhau hơn mười dặm, phòng giữ kiên cố.

Hạng Yên hàng ngày kêu người đến khiêu chiến. Vương Tiễn nhất định không ra đánh. Hạng Yên cho là Vương Tiễn tuổi già nhát sợ. Vương Tiễn hàng

ngày cứ cho quân lính tắm gội ăn uống, như thế trong vài tháng, quân

lính vô sự ngày ngày chỉ cùng nhau ném đá nhảy cao làm trò chơi. Theo

binh pháp của Phạm Lãi, ném đá là dùng hòn đá nặng mười hai cân, dựng

cây gỗ làm máy, bắn đi được ba trăm bước là thắng, không được kể là

thua. Người nào có sức khỏe thì có thể dùng tay mà ném đá, thì thắng hơn một tầng. Nhảy cao là chôn một tấm gỗ ngang cao bảy tám thước , cùng

nhau nhảy qua, lấy đó thi hơn thua. Vương Tiễn mỗi ngày sai quân lại các dinh ngầm ghi tên những người được thua để biết sức mạnh yếu của mỗi

người. Bề ngoài thì làm ra dáng co rút giữ mình, không cho quân lính đến địa giới Sở kiếm củi; bắt được người Sở thì cho ăn uống no say rồi thả

về. Giữ nhau đến hơn một năm, Hạng Yên không được đánh trận nào, cho

rằng Vương Tiễn tiếng dẫu đánh Sở, thực là giữ mình, bèn không lo lắng

gì chiến sự nữa. Bỗng một hôm Vương Tiễn đại khao tướng sĩ, nói rằng hôm nay cùng quân sĩ phá Sở. Tướng sĩ đều tranh nhau xin đi trước. Vương

Tiễn bèn kén hai vạn người kiêu dũng gọi là tráng sĩ, sung làm quân xung phong, lại chia quân làm mấy đạo, dặn rằng hễ thấy quân Sở thua chạy

rồi, thì chia nhau cướp đất. Hạng Yên không ngờ Vương Tiễn chợt đến,

Thảng thốt ra cự địch. Quân Tần được nuôi sức lâu ngày, hăng máu muốn

đánh, cho nên một người địch nổi trăm người. Quân Sở thua to, Khuất Định tử trận. Hạng Yên và Cảnh Kỳ đem tàn quân chạy về phía đông. Vương Tiễn thừa thắng đuổi theo, hai bên lại đánh nhau ở thành Vĩnh an, quân Sở

lại thua to, quân Tần bèn hạ được Tây Lăng. Đất Kinh đất Tương đều chấn

động. Vương Tiễn sai Mông Vũ chia một nữa quân đóng ở Ngọc chử, truyền

hịch đi các quận Hồ nam, tuyên bố uy đức vua Tần, còn tự mình thì đem

đại quân kéo thẳng đến kinh đô Thọ Xuân; rồi sai người về Hàm Dương báo

tiệp. Hạng Yên đi lên sông hoài mộ quân chưa về, Vương Tiễn thừa hư đánh gấp, thành vỡ; Cảnh Kỳ tự vẫn ở trên thành; vua Sở là Phụ Sô bi bắt.

Vua Tần thân đến Phàn Khẩu để nhận tù, truất vua Sở làm thứ nhân, sai

Vương tiễn hợp binh với Mông Vũ để đánh lấy đất Kinh, đất Tương.



Hạng Yên mộ được hai vạn năm nghìn quân, về đến Từ thành, bỗng gặp người em cùng mẹ với vua Sở là Xương Bình quân chạy nạn đến đó, nói thành Thọ Xuân đã bị phá, vua Sở đã bị bắt, chẳng biết sống chết thế nào. Hạng

Yên nói:



- Ngô, Việt có Trường giang làm giới hạn, đất vuông nghìn dặm có thể dựng nước được.



Bèn đem quân qua sông, tôn Xương Bình quân làm vua Sở, ở thành Ô lăng luyện binh giữ thành.



Được tin Hạng Yên lại lập vua Sở mới ở Giang nam, vua Tần có ý lo, Vương Tiễn nói:



- Hình thế của nước Sở là ở Giang, Hoài. Nay cả miền Hoài đều về tay ta

rồi, kẻ kia dầu còn chút hơi thở, nhưng đại binh đến là bắt ngay, lo chi điều ấy!



Vua Tần khen rằng:


Rồi một đêm cùng đệ tử Vương Ngao trốn đi, không ai biết đi đâu. Thủy hoàng hỏi quần thần rằng:



- Úy Liêu bỏ trẫm mà đi là cớ làm sao?



Quần thần đều thưa rằng:



- Uý Liêu giúp bệ hạ định bốn bể, công rất to, cùng mong được cắt đất

chia phong, như Thái công, Chu công nhà Chu, nay bệ hạ đã định tôn hiệu

mà chưa luận công hành thưởng, nên Úy Liêu thất ý mà bỏ đi đó.



Thủy hoàng hỏi:



- Chế độ phân phong của nhà Chu còn dung được nữa không?



Quần thần đều nói:



- Yên, Tề, Sở, Đại, đất xa khó trị, không đặt vương thì không thể trấn nhiếp dược.



Lý Tư bàn rằng:



- Nhà Chu chia phong ra vài trăm nước, đều là người cùng họ. Về sau con

cháu tranh giết nhau mãi không thôi. Nay bệ hạ đã thống nhất được thiên

hạ, nên chia ra làm nhiều quận huyện; dẫu có công thần, cũng nên chỉ cấp bổng lộc cho thật hậu, mà không cho được một thước đất, một tên dân

nào; như thế mới tuyệt hẳn được cái gốc họa binh cách, há chẳng phải là

kế trị an lâu dài ư?



Vua Tần theo lời nghị ấy, bèn chia thiên hạ làm ba mươi sáu quận, mỗi

quận đặt một viên thủ úy, một viên giám ngự sử; thu hết giáp binh thiên

hạ đem về Hàm dương, tiêu hủy đi, đúc mười hai người vàng, mỗi người

nặng nghìn thạch, đặt ở trong cung đình, để ứng cái điềm người cao lớn ở Lâm thao. Đem hết những phú hào trong thiên hạ đến ở cả Hàm dương, cộng hai mươi vạn nhà; ở khu bắt Hàm dương, theo kiểu cung thất sáu nước,

dựng sáu sở li cung, xây cung A phòng, cử Lý Tư làm thừa tướng, Triệu

Cao làm lang trung lệnh; các tướng súy có công, như bọn Vương Bí, Mông

Vũ, đều được phong một vạn hộ, những người khác thì được vài nghìn hộ,

theo số thuế thu nhập mà cấp.



Rồi đó, đốt sách, chon học trò, tuần vu vô độ, đắp “vạn lý trường thành” để chống rợ Hồ, trăm họ than vãn cuộc sống cơ cực. Đến đời Nhị thế, lại càng bạo ngược, các tay anh hùng ở nơi thảo giả là bọn Trần Thắng, Ngô

Khởi đều nổi lên mà mất nhà Tần.



Hết