Đông Chu Liệt Quốc

Kinh Kha ngày thường cùng người bàn về thuật đánh gươm, ít khi chịu ai

là giỏi, mà chỉ tâm phục có Cáp Nhiếp, người ở Du thứ, tự cho là mình

không bằng, bèn cùng kết làm bạn chí thân. Lúc ấy Kha chịu hậu ơn của

thái tử Đan, muốn đến Hàm dương uy hiếp vua Tần, bèn sai người đi tìm

Cáp Nhiếp, định mời đến nước Yên để cùng thương nghị. Vì Cáp Nhiếp

thường đi chơi, không nhất định ở chỗ nào, cho nên không mời được. Thái

tử Đan biết Kinh Kha là tay hào kiệt, ngày đêm cung phụng kính cẩn,

không dám thúc giục. Bỗng có biên lại báo tin là vua Tần sai đại tướng

Vương Tiễn đi lấn đất đã đến biên giới phía nam nước Yên, vua Đại là Gia sai sứ đến ước vua Yên cùng đem quân giữ Thượng cốc để cự Tần. Thái tử

Đan sợ quá nói với Kinh Kha rằng:



- Quân Tần sắp qua sông Dịch. Vậy dầu ngày muốn nghĩ kế cứu Yên, có lẽ cũng chẳng kịp nào!



Kinh Kha nói:



- Tôi đã nghĩ kỹ lắm! Lần đi này, không có cái gì để cho vua Tần tin

mình, thì không đến gần được. Nay Phàn tướng quân có tội với Tần, vua

Tần rao mua thủ cấp Phàn tướng quân nghìn vàng, phong ấp muôn nhà. Lại

có chỗ đất tốt ở Đốc cương, người Tần vẫn muốn lấy. Vậy nay nếu được cái đầu Phàn tướng quân và bản địa đò Đốc cương đem dâng vua Tần, vua Tần

tất vui mừng mà tiếp đãi, tôi nhân đó mới có thể giúp thái tử được.



Đan nói:



- Phàn tướng quân đến đây gởi thân trong khi cùng khốn sao tôi nở lòng

mà giết được, còn như bản địa đồ Đốc cương thì không dám tiếc!



- Kinh Kha biết thái tử Đan có long bất nhẫn, bèn đến yết riêng Phàn Ô Kỳ mà nói rằng:



- Nước Tần gây vạ cho tướng quân, cha mẹ họ hàng tướng quân đều bị giết

sạch. Nay nghe vua Tần muốn mua đầu tướng quân, vàng nghìn cân, ấp muôn

nhà. Vậy tướng quân sẽ dùng cách gì để báo thù?



Phàn Ô Kỳ ngửa mặt thở dài, chảy nước mắt mà nói rằng:



- Tôi mỗi khi nghĩ đến tên Chính ở nước Tần, thì đau đến tim tủy, muốn

giết nó rồi cùng chết với nó, chỉ hiềm chưa có cơ hội mà thôi!



Kinh Kha nói:



- Nay tôi có một lời, có thể giải được lo cho nước Yên, báo thù được cho tướng quân, tướng quân có chịu nghe không?



Phàn Ô Kỳ vội hỏi:



- Ông có kế gì?



Kinh Kha trù trừ không nói, Ô Kỳ hỏi:



- Sao ngài không nói?



Kha nói:



- Kế đã định rồi nhưng khó nói ra lắm!



Ô Kỳ nói:



- Nếu báo thù được Tần, thì dẫu phải nát thịt tan xương tôi cũng không tiếc, vậy ngài có điều gì khó nói?



Kha nói:



- Cái kế mọn của tôi là muốn hành thích vua Tần, nhưng lại e không sao

đến gần được vua Tần. Nếu được cái đầu của tướng quân để dâng vua Tần,

thì vua Tần tất vui mừng mà tiếp tôi, nhân đó tay trái tôi nắm lấy áo

vua Tần, tay phải đâm vào ngực y, thì cái thù của tướng quân sẽ báo
làm quận Tam xuyên, lại lấy cả đất Giả vương, truất Vệ quân làm thứ

nhân.



Vua Tần lại dung kế Úy Liêu đem quân đánh Sở, hỏi Lý Tín dùng độ bao nhiêu quân thì vừa, Lý Tín nói:



- Chỉ dung hai mươi vạn người là đủ.



Vua Tần lại hỏi lão tướng Vương Tiễn. Tiễn nói nếu dung hai mươi vạn

người thì tất bị thua, mà phải dung sáu mươi vạn quân mới được. Vua Tần

cho là Vương Tiễn già nua nên nhút nhát, không bằng Lý Tín trai trẻ đang hăng hái, bèn không dung Vương Tiễ nữa, mà cử Lý Tín làm đại tướng,Mông Vũ làm phó, đem hai mươi vạn quân đi đánh Sở.



Vua Sở là Phụ Sô nghe tin quân Tần dến đánh, bèn cử Hạng Yên làm đại

tướng, đem hai mươi vạn quân chống đánh. Lý Tín cậy sức tiến vào, gặp

quân Hạng Yên, hai bên giao chiến, đánh nhau đang hăng, bảy đạo quân

phục của Sở đều xông ra, Lý Tín không chống nổi, thua to bỏ chạy. Hạng

Yên đuổi đánh luôn ba ngày ba đêm, giết bảy viên đô úy và quân sĩ Tần

không biết bao nhiêu mà kể. Vua Tần giận quá, tước hết quan chức và ấp

ăn lộc của Lý Tín, rồi than đến Dĩnh dương, yết kiến Vương Tiễn, tỏ ý

hối về việc nghe lời Lý Tín đem hai mươi vạn quân đánh Sở, quả nhiên bị

thua, và mời Vương Tiễn lại ra làm đại tướng đánh Sở để báo thù ấy.

Vương Tiễn hai lần từ chối, nhưng vua Tần cứ ép nài. Vương Tiễn nói:



- Nếu bất đắc dĩ đại vương dùng tôi thì phi có sáu mươi vạn quân không được.



Vua Tần hiềm là dung nhiều quân quá. Vương Tiễn nói:



- Nước Sở đất rộng, hễ có hiệu lệnh là có thể lấy được trăm vạn quân

ngay. Tôi xin sáu mươi vạn quân, còn e không địch nổi, chứ nói gì diệt

nước ấy?



Vua Tần lấy làm phải, bèn lấy xe chở Vương Tiễn vào triều, ngay ngày hôm ấy bái làm đại tướng, lại cử Mông Vũ làm phó. Khi khởi hành, vua Tần

than đi tiễn, Vương Tiễn nâng chén rượu mời vua Tần uống rồi nói rằng:



- Xin đại vương uống cạn chén này tôi có điều muốn nói.



Vua Tần uống một hơi hết ngay, hỏi rằng:



- Tướng quân muốn nói gì?



Vương Tiễn lấy ở trong tay áo ra một tờ giấy, trong giấy xin vua Tần cấp cho vài nơi ruộng vườn tốt ở Hàm dương.



Vua Tần nói:



- Nếu tướng quân thành công trở về, quả nhân còn tính cùng hưởng phú quí với tướng quân chớ có lo gì!



Vương Tiễn nói:



- Tôi già rồi, đại vương dẫu có phong tước đền công cho, cũng như ngọn

đuốc ngoài gió, sáng được mấy tí, chi bằng lúc tôi còn sống, cấp ruộng

vườn tốt để lại cho con cháu đời đời được chụi ơn đại vương.



Vua Tần cả cười, rồi bằng lòng cho. Khi quân đi đến cửa Hàm cốc. Vương

Tiễn lại sai sứ về xin vua Tần cho them mấy nơi vườn ao nữa. Mông Vũ

nói:



- Tướng quân xin như thế, chẳng là nhiều lắm ư?



Vương Tiễn bảo rằng: 

Kiêm sáu nước thống nhất thiên hạ 

Lên ngôi báo tự xưng Thủy Hoàng