Quan Cư Nhất Phẩm

Sóng nhè nhẹ vỗ lên mạn thuyền. Quan thuyền lấy một tiết tấu không thể diễn tả chậm rãi nhẹ trôi, vừa lúc phù hợp với giọng điệu thong thả của Đường Thuận Chi ở bên trong thuyền, giờ khắc này thiên nhân hợp nhất.



- 34 năm trước, vào thời khắc tiên sinh hấp hối, các lão sư hỏi tiên sinh có y ngôn gì.

Đường Thuận Chi chậm rãi nói:

- Tiên sinh dùng ngón tay hướng trước ngực, để lại tám chữ cuối cùng của đời người."Thử tâm quang minh, diệc phục hà ngôn."



Thẩm Mặc rất có nghiên cứu đối với điển tịch Vương Học, tự nhiên biết đoạn cố sự này, y nhẹ nhàng gật đầu, nghe Đường Thuận Chi nói tiếp:

- Lý giải của ta đối với bát tự châm ngôn này là không thẹn với lương tâm, chết có ý nghĩa, từ đó về sau ta hết sức hướng tới loại cảnh giới này, lúc nào cũng chỉ cầu cúi ngẩng đầu không thẹn, tận hết sức mình.

Rồi mỉm cười nói với Thẩm Mặc:

- Ta cũng đã từng khổ não, cũng đã từng mất mát, cũng đã từng không thể kiên trì tiếp, nhưng mỗi khi ta nghĩ tới tám chữ này, ta liền cảm giác tâm linh như có chỗ dựa. Rốt cuộc có một ngày, ta phát hiện toàn bộ cửa ải khó khăn đều là một đoạn trải qua, đi qua đoạn nhấp nhô sẽ gặp con đường bằng phẳng nghênh đón. . . Cho dù ở trên hiểm phong cũng còn có vô hạn phong cảnh, chỉ nhìn ngươi đối mặt với nó thế nào.



- Từ sau khi hiểu được đạo lý này, ta liền mỉm cười đối với mỗi ngày, bất kể đang trải qua việc gì, ta đều gắng đạt tới tận hết sức mình, làm được không thẹn với lương tâm, về phần kết quả đạt được gì, cũng không phải vấn đề ta quan tâm.

Đường Thuận Chi bỗng dừng lại, dường như nhớ tới cuộc đời nhấp nhô lên xuống của mình, rồi khẽ mỉm cười nói:

- Cho nên cả đời ta, học vấn cũng chưa thấu, quan cũng không làm tốt, ngay cả kháng Oa, hôm nay cũng phải bỏ dở nửa chừng rồi, ta thật là một kẻ vô tích sự.

Nói rồi, trên mặt nở nụ cười tiêu sái, không mang theo một tia tiếc nuối:

- Nhưng ta không hối hận chút nào, bởi vì học vấn không tốt, là ta không có đại trí tuệ của tiên sinh, cũng không phải là không chăm chỉ; quan không làm tốt, là ban đầu tính cách của ta không hợp làm quan. Sau đó ta ép buộc mình học hành, đáng tiếc tuổi không đợi người, khiến ta không cách nào xây dựng được công lao sự nghiệp như tiên sinh. . .



Chỉ nghe Đường Thuận Chi thở dài một hơi nói:

- Đấu với trời, đấu với đất, nhưng không thể đấu với số mệnh, đời này không thể làm tam bất hủ thánh nhân như tiên sinh, lập công, lập đức, lập ngôn. Nhưng ta đã tận khả năng của mình, dốc hết sức, không thẹn với lương tâm, cũng được cho là chí nhân rồi.

Rồi mỉm cười Thẩm Mặc nói:

- Không tiếc nuối như vậy, chết thì có khổ gì?



Thẩm Mặc trầm tư một lúc lâu, khẽ nói:

- Ý của sư thúc là, sư thúc kiên trì cái tâm của mình, làm tất cả một cách dụng tâm nhất, tự nhiên là có thể lạnh nhạt với thành bại vinh nhục, đúng không?



Đường Thuận Chi cười hỏi y:

- Tâm của mình là cái gì?



Thẩm Mặc suy nghĩ một chút, nhỏ giọng nói:

- Là lương tâm. . .



Đường Thuận Chi lại hỏi:

- Tâm học của tiên sinh tứ tuyệt là cái gì?



Điều này không cần nghĩ, Thẩm Mặc hắng giọng nói:

- Vô thiện vô ác tâm chi thể, hữu thiện hữu ác ý chi động. Tri thiện tri ác thị lương tri, vi thiện khứ ác thị cách vật.



Đường Thuận Chi cười thành tiếng, hỏi y:

- Ngươi còn gì nghi vấn nữa không?



Thẩm Mặc chậm rãi lắc đầu. Những gì Đường Thuận Chi có thể dạy thì đã dạy cho y hết rồi. Nhưng nếu muốn chân chính tỉnh ngộ thì còn phải dựa vào tu hành và ngộ tính của bản thân y. Nói không chừng sau một khắc liền có thể khai ngộ, chân chính nắm trong tay tâm linh của mình; nói không chừng vĩnh viễn làm không được, chỉ có thể mặc cho tâm bay đi, ý loạn, mê mê tỉnh tỉnh qua cả đời.



~~



Giải quyết hết vấn đề Hình nhi thượng, còn phải trở lại trong hiện thực Hình nhi hạ. . .



/Hình nhi thượng là chỉ những quy luật, nguyên tắc tương đối trừu tượng.

Hình nhi hạ là chỉ cụ thể, sự vật cảm tính.

Cái này thuộc phạm trù Triết học #:-S



Thẩm Mặc nhẹ giọng hỏi:

- Sư thúc gọi sư điệt tới là có gì muốn dặn?


Đường Thuận Chi nhìn đứa con trai nhỏ tuổi, đây là tiếp diễn cho sinh mệnh của mình. Hắn hơi động tình nói:

- Hạc Chinh, cho tới bây giờ ta đều mặc cho con tự do phát triển, cứ nhất định không muốn con đi vào con đường khoa cử, ràng buộc nhân sinh của con. Hiện tại con đã 24 tuổi rồi, vào tuổi này thì năm đó cha đã trúng tiến sĩ, nhưng cũng trôi qua một cách mơ màng, làm cho ta phí thời gian rất nhiều năm, cuối cùng thành kẻ vô tích sự.



Vẻ tiêu sái khi tự thuật với Thẩm Mặc tự nhiên không thể dùng để nói với con trai, bởi vì đối với người trước là thổ lộ, đối với người sau chính là giáo dục. Lại nghe hắn trầm giọng nói:

- Trước đây con từng nói, muốn học tổ sư, làm thánh nhân lập ngôn, lập đức, lập công; còn nói muốn đọc sách làm quan, làm vị quan tốt vì nước vì dân; còn nói muốn tập võ, bảo vệ quốc gia, mở mang bờ cõi; vài năm trước khi xem qua [Hải Bị Vong Lục], con lại nói muốn suất lĩnh hạm đội ra biển, đi xem những lục địa đó có phải thần kỳ như thế không.



Nói xong, hắn cúi đầu nhìn con trai, có chút vui mừng nói:

- Quả thật, hiện tại con thành thục văn võ, Tâm học, hàng hải đều có chút tạo nghệ, nhưng mọi thứ tinh thông tất nhiên là mọi thứ qua quít, hôm nay con phải xác định phương hướng cho tương lai, sau đó biến nó thành sở trường. . .

Chỉ nghe Đường Thuận Chi trầm giọng nói:

- Vấn đề này, ta đã cho con suy nghĩ một năm rồi, hiện tại cho ta đáp án đi. . .



- Bất kể là cái nào cũng được chứ ạ? - Đường Hạc Chinh nhỏ giọng hỏi.



- Đương nhiên. - Đường Thuận Chi gật đầu nói.



- Vậy con lựa chọn hàng hải. - Đường Hạc Chinh nói: - Quan trường quá bẩn, võ tướng quá thảm, thánh hiền quá xa, con vẫn thích biển rộng sạch sẽ, đi tìm những đại lục có thật này, vẫn có thể danh thùy thanh sử, làm rạng rỡ Đường gia!



- Có thể. - Đường Thuận Chi nói xong nhìn sang Thẩm Mặc. Tất cả đều hiểu ý, không cần nói rõ.



Hết thảy tâm sự đều đã giải quyết, hắn đột nhiên mặt mày rạng rỡ nói:

- Mang rượu lên đây, hai người tiễn đưa cho ta.



Một bàn thức ăn rượu ngon được mang lên, Đường Thuận Chi vừa ca vừa uống, ca chính là bài [Mãn Giang Hồng] của Nhạc Võ Mục: "Nộ phát trùng quan, bằng lan xử, tiêu tiêu vũ hiết. Sĩ vọng nhãn, ngưỡng thiên trường khiếu, tráng đồng kích liệt. Tam thập công danh trần dữ thổ, bát thiên lý lộ vân hòa nguyệt. Mạc đẳng nhàn, bạch liễu thiểu niên đầu, không bi thiết."



"Tịnh Khang sỉ, do vị tuyết; thần tử hám, hà thì diệt. Giá trường xa đạp phá, Hạ Lan sơn khuyết. Tráng chí cơ xan hồ lỗ nhục tiếu đàm khát ẩm hung nô huyết. Đãi tòng đầu, thu thập cựu sơn hà. Triêu thiên khuyết!"



Uống hết một vò rượu, Đường Thuận Chi say chết dưới ánh mắt của con trai và Thẩm Mặc, hưởng thọ 54 tuổi.



~~



Mãn giang hồng (Người dịch: Nam Trân)

Tóc dựng mái đầu,

Lan can đứng tựa,

Trận mưa vừa dứt.

Ngóng trời xa,

Uất hận kêu dài.

Hùng tâm khích liệt,

Ba mươi tuổi cát bụi công danh,

Tám ngàn dặm dầm sương dãi nguyệt.

Chớ lỏng lơi nữa kẻo bạc đầu,

Ích gì rên xiết.



Mối nhục Tĩnh Khang,

Chưa gội hết.

Hận thù này,

Bao giờ mới diệt.

Cưỡi cỗ binh xa,

Dẫm Hạ Lan nát bét.

Đói, vùng lên ăn thịt giặc Hồ,

Khát, cười chém Hung Nô uống huyết.

Rồi đây dành lại cả giang san,

Về chầu cửa khuyết.