Tây Du Ký

Bây giờ nói chuyện gần thành Trường An, có sông Kinh nước trong lắm, dựa mé sông có nhà ông chài là Trương Lão, gần rừng có nhà Lý Ðịnh là Ông Tiều, hai người ấy học giỏi mà không thi, cứ việc ngư tiều vui thú.



Ngày kia hai người uống rượu trong quán, rồi dắt nhau về; đi dọc đường Trương Lão nói với Lý địng rằng:



- Anh Lý, tôi nghĩ như vầy, kẻ giành danh vì danh bỏ mạng, người cướp lợi bỏ lợi liều mình, mang ơn vua như bọc rắn mà đi, ăn lộc chúa như tôm hùm mà nhủ, tính lại thua chúng ta hết thảy, non xanh nước biếc, thong thả thảnh thơi, lạc lẻo qua ngày, tuy không vinh mà khỏi nhục.



Lý Ðịnh nói:



- Anh Trương phân phải lắm, nhưng vậy mà nước biếc đó còn thua núi xanh đây. Trương Lão nói:



- Tôi lại e non nhơn không bằng nước trí.



Lý Ðịnh nói:



- Thôi, anh với tôi làm thơ liên vịnh thử nào, (thơ liên vịnh là mỗi người làm một câu nối nhau).



Trương Lão nói:



- Như vậy hay lắm.



Liền ngâm trước như vầy:



Trương Lão ngâm: Thuyền xông dòng bích trong sương sớm



Lý Ðịnh ngâm: Nhà ở non xanh dựa bá tòng



Trương: Riêng mến bên cầu chiều nước nhảy



Lý: Rất ưa trên đảnh sáng mây đông,



Trương: Thuyền còn nằm ngữa xem hàng nhạn



Lý: Nẻo tắt đi ngang lóng tiếng hồng



Trương: Gánh lợi danh kia ta chẳng có



Lý: Biển dòng sông nọ tớ đành không,



Trương: Bên thuyền thường máng chài như gấm,



Lý: Trên đá năng mài búa tợ bông



Trương: Trăng rạng làu làu trăm cá ngóng.



Lý: Rừng sâu thăm thẳm một mình xông



Trương: Tôm nhiều đổ ruợu nàng say với



Lý: Củi thạnh thêm ve trẻ uống cùng



Trương: Ghe chở anh em nhiều thủy thủ



Lý: Tiệc vầy bậu bạn những sơn ông



Trương: Ðỗ thuyền đánh tữu kêu thêm chén



Lý: Dẹp búa làm banh hối họ chung



Trương: Sắc nước pha trà, trà đẹp miệng



Lý: Ðào non nấu cháo, cháo no lòng



Trương: Lánh đời lui bước làm câm điếc



Lý: Dấu nọ chôn tên giả dại khùng.



Trương Lão nói:



- Tôi nãy giờ làm hổn ngâm trước, nay nhường lại cho anh làm đầu thử nào!



Lý Ðịnh nói:



- Lẽ thường trên núi dưới sông. Tôi làm đầu thuận lắm.



Lý Ðịnh ngâm: Non núi trăng gió dạo chơi đừng lẳn khứ



Trương Lão ngâm: Biển hồ qua lại nước trong xanh



Lý: Thảnh thơi có số đà vui vẻ



Trương: Phải quấy không nghe cũng thái bình



Lý: Xem nguyệt ta nằm lều cỏ rách,



Trương: Che mưa mình máng áo tơi lành,



Lý: Tánh ưa tòng trước nên danh tốt



Trương: Ý đẹp cò le kết bạn thanh



Lý: Trong dạ không mơ cầu lợi lộc



Trương: Ngoài tai chẳng hứng tiếng tranh hành



Lý: Xuân sang nhắm liễu theo đường lộ



Trương: Hè đến xem sen dựa mé kinh
Nguyên là Quan Âm Bồ Tát ở tại miễu Thổ thần nghe tiếng quỷ khóc thần rên nên tới đuổi ma rồng mà cứu Thái Tôn khỏi hại.



Còn hồn Long vương đi xuống kiện dưới Diêm la.



Khi Thái Tôn giựt mình thức dậy, la hoảng rằng: "Có quỷ, có quỷ ".



Ba cung, sáu viện, Thái giám, cung nga ai nấy sợ mà thức luôn đến sáng.



Rạng ngày trăm quan chầu chực, không thấy vua ngự ra, chờ tới mặt nhựt 3 sào, mới có chiếu chỉ ra truyền lại:



- Nay mình Trẫm không khỏe, các quan khỏi đi chầu.



Như vậy, bảy ngày các quan đều lo sợ. Những quan lớn vào thăm, xảy thấy Thái hậu đòi ngự y vào trị bệnh, các quan nhóm cửa đền, đợi ngự y mà hỏi thăm nhẹ nặng, ngự y ra nói:



- Bệnh Bệ Hạ mạch đi không chánh, đi yếu mà mau, cho nên nói cuồng và thấy quỷ mạch nhảy 9 cái rồi ngừng lại. Ngủ tạng đã tuyệt rồi, sợ chừng trong 7 bữa.



Các quan nghe đều sửng sốt.



Lại nghe Thái hậu truyền rằng:



- Vua đòi Từ Mậu Công, Tần Thúc Bảo và Khuất Trì Cung.



Ba ông vâng chỉ vua vào cung mà lạy.



Vua Thái Tôn gượng nói rằng:



- Các khanh ôi! Trẫm thuở mười chín tuổi: Ðánh Nam, dẹp Bắc, chinh Ðông, phạt Tây, không hề thấy tà ma chi hết, nay lại thấy quỷ, mới là lạ cho.



Khuất Trì Cung nói:



- Bệ Hạ gầy dựng giang san, giết người cả vạn, mà còn sợ ma sao?



Thái Tôn phán rằng:



- Khanh chẳng thấy nên không tin, chớ trời tối thì ma quỷ khóc ngoài cửa cung, vác gạch ngói liệng vào nườm nượp. Ban ngày hởi còn phá, ban đêm làm lộng quá chừng!



Tần Thúc bảo tâu rằng:



- Xin Bệ Hạ an lòng, đêm nay Khuất Trì Cung canh cửa với tôi, coi ma quỷ thế nào cho biết.



Vua Thái Tôn mừng lắm! Các quan lạy tạ ra về.



Ðêm ấy Tần Thúc Bảo cầm búa, Khuất Trì Cung cầm giản, cùng nhau nai nịt hẳn hòi giữ cửa cung không thấy tà ma, nên vua Thái Tôn ngủ đặng.



Rạng ngày vua đòi hai tướng vào thưởng phán rằng:



- Trẫm bệnh chẳng ngủ hơn mấy đêm, hồi hôm nhờ hao sức hai khanh, nên trẫm ngủ thẳng giấc, thôi hai khanh lui về mà nghỉ cho khỏe, tối này sẽ đến giúp dùm.



Hai tướng tạ ơn về phủ.



Từ ấy thường đêm tới canh cửa.



Vua thấy hai tướng khó nhọc như vậy thì cảm động nói rằng:



- Trẫm thấy hai khanh khó nhọc, trẫm chẳng an lòng. Trẫm muốn đòi thợ khéo vào vẽ chân dung hai người dán tại cửa, cho khỏi nhọc công canh giữ.



Các quan vâng lệnh, đòi hai thợ khéo tức thời. Hai tướng nai nịt như xưa. Hai thợ cứ theo mà vẽ, hình dung như sống. Tuy dán vào cửa mà ai nấy cũng lầm, yên được hai ba đêm, rồi lại nghe gạch ngói quẳng vào cửa sau lộp độp.



Sáng ngày, vua đòi các tôi vào mà phán rằng:



- Cửa trước mới êm, ngõ sau nó lại liệng gạch, như vậy trẫm nằm sao êm?



Từ Mậu Công tâu rằng:



- Không lẽ vẽ hình hai tướng nữa? Vậy xin cho Ngụy thừa tướng canh giữ ngõ sau. Thái Tôn y lời truyền Ngụy Trưng canh giữ.



Ðêm ấy Ngụy Trưng nai nịt, cầm cây gươm chém Rồng Bạch ngày trước mà giữ cửa sau, thiệt cũng oai linh, quỷ không dám liệng, tuy cửa trước cửa sau lặng lẻ, mà bệnh vua càng thêm.



Ngày kia Thái Hậu đòi các quan vào mà lo thói!



Vua Thái Tôn giao việc nước cho Từ Mậu Công. Phán rồi tắm rửa thay đồ chờ giờ băng hà.



Ngụy Trưng nắm áo mà tâu rằng:



- Xin Bệ Hạ an lòng, tôi có một điều bảo hộ mình rồng sức khỏe.



Thái Tôn gượng phán:



- Bệnh đã gần miền,mà cứu làm sao được?



Ngụy Trưng tâu rằng:



- Tôi có một phong thơ xin trao cho Bệ hạ, như đến Âm phủ thì trao cho Thôi Giác là Phán quan.



Thái Tôn hỏi:



- Thôi Giác là ai?



Ngụy Trưng tâu rằng:



- Thôi Giáp là tôi vua trước, ban đầu ngồi Tri huyện Từ châu, sau lên chức Thị Lang bộ lễ. Khi còn sống làm bạn hữu với tôi thiết lắm, nay thác xuống làm Phán quan coi sổ dưới Minh vương. Tôi chiêm bao gặp hoài, yêu dấu nhau như sống, nếu Bệ Hạ trao thơ ấy, sao Phán quan cũng nghĩ tình tôi mà kiếm cách đưa hồn nhập xác.



Thái Tôn bỏ thơ vào tay áo, rồi nhắm mắt mà băng hà.



Ba cung, sáu viện, Thái Tử và các quan đều khóc than mà liệm thây, để quan tài tại đền Bạch hổ, cả trào thọ chế cư tang.