Tống Y

Đỗ Văn Hạo nói: "Trước tiên cho nói qua cho các ngươi biết thầy thuốc xem bệnh như thế nào. Đầu tiên, muốn hiểu rõ người đó mắc bệnh gì, phải quan sát kỹ lưỡng toàn bộ, là phương pháp tổng hợp lại để chẩn bệnh. Chính là nhìn, nghe, hỏi, tiếp xúc, đây là bốn khía cạnh để kiểm tra bệnh tình, tổng hợp bốn phương diện này, cuối cùng phán đoán người bệnh có triệu chứng gì, mắc bệnh gì. Bệnh vị cùng bệnh tính là gì, sau đó tùy bệnh mà bốc thuốc . Cho nên, nhìn, nghe, hỏi, sờ bốn phương pháp chẩn trị này đều phải hiểu rõ, đều phải biết mới có thể thu được đầy đủ tin tức để hỗ trợ biện chứng".



Nhị nữ gật đầu, Bàng Vũ Cầm nói: "Nhìn, nghe, hỏi, sờ là như thế nào?"



"Nhìn chính là quan sát tình huống của người bệnh, cả toàn thân cùng đầu, mặt, ngũ quan, tứ chi, nơi bài tiết, đặc biệt tình lưỡi tượng, chứng bệnh khác nhau sẽ có những biến hóa khác nhau, nghe chính là nghe âm thanh cùng mùi vị, kể cả hô hấp, nói chuyện ho khan, âm thanh trái tim, âm tràng vị cùng một số mùi vị đặc thù, những chứng bệnh bất đồng thì tạo thành những biến hóa bất đồng, nhìn ra được điều này, sẽ biết là chứng bệnh gì. Một lương y đối với những biến hóa này đều phải thuộc lòng. Hỏi chính là hỏi cảm giác chủ yếu thường có trong thời gian phát bệnh của người bệnh hỏi về nóng lạnh, đau đớn, giấc ngủ, ăn uống, và những điều khác... v.v... Sờ chính là sờ mạch tượng, đây là một trong những phương pháp chủ yếu để thầy thuốc hiểu rõ bệnh tình. Nhất thời bây giờ nói cũng không hết được, như vậy đi, gặp phải người bệnh cụ thể, ta sẽ tranh thủ giảng cho các ngươi".



Tuyết Phi Nhi đương nhiên chưa đủ, nói: "Vậy trước tiên ngươi dạy ta các thiết chẩn (1) có được hay không? lần sau khi gặp một người bệnh, ta sẽ thử bắt mạch".



"Được thôi". Đỗ Văn Hạo tiện tay nắm lấy tay Bàng Vũ Cầm, chỉ vào cổ tay nàng nói: "Huyết mạch quán thông toàn thân, bên trong nối liền với tạng phủ, thông với các thớ thịt bên ngoài, cho nên mạch tượng có thể phản ánh toàn bộ chức năng của tạng phủ, khí huyết, tổng tình huống âm dương. Chủng loại tượng mạch, từ xưa đến nay kiế giải không giống nhau, Tây Tấn Vương Thúc Hòa cùng với (Mạch Kinh) phân thuật tam bộ cửu hầu, mạch pháp cổ tay, cùng với hai mươi tư loại mạch tượng. Minh triều..., ôi không phải thời đại..., nghiên cứu mạch tượng nhiều hơn một ít với hai mươi tám loại mạch tượng. Cũng đã qua nghiên cứu tỉ mỉ".



Tuyết Phi Nhi sờ sờ mạch đập cổ tay, ngạc nhiên nói: "Chỉ sờ vuốt như vậy là có thể biết bệnh gì? thật là thần kỳ!"



Đỗ Văn Hạo cười nói: "Đương nhiên không phải vậy, dựa vào nhắm mắt bắt mạch có thể biết là bệnh gì, đó là khoác lác. Thiết chẩn chỉ là một trong bốn phương pháp chẩn mạch, biện chứng nhất định phải tập hợp các phương pháp chẩn bệnh, không thể thu được dưa hấu thì bỏ hạt mè hiểu đầu thì bỏ qua cuối, như vậy sẽ trở thành đầu thừa đuôi thẹo chính là thầy thuốc lang băm đó. Trong tứ chẩn một loại cũng không thể thiết, chứng bệnh cụ thể có thể được biểu hiện rõ trong một hoặc vài phương pháp".



"Hay là ngươi nói qua làm thế nào để chẩn mạch nha".



"Ngươi nha, sốt ruột như vậy, tính cách này rất không phù hợp với nghề y, "À!" thầy thuốc phải Thái Sơn sụp đổ trước mắt mà vẫn bình tĩnh, gặp nguy tính toán không loạn, gặp phải bệnh nhân mắc bệnh nặng ngàn cân treo sợi tóc cũng không thể rối loạn chân tay, chỉ như vậy mới có thể xem bệnh chuẩn xác, tìm được biện pháp hữu hiệu để cứu chữa. Lại nói về thiết chẩn, phương pháp thiết chẩn ví dụ như Tố Vấn, thì có "tam bộ cửu hầu chẩn pháp" là kiểm tra toàn bộ nhịp đập của huyết mạch ở khắp thân thể, Y Thánh Tượng Trọng Cảnh ở trong Thương Hàn Tạp Bệnh Luận cũng có đưa ra mạch cổ tay, mạch dương, Thái Khê tam bộ chẩn y pháp mà thầy thuốc vẫn thường dùng chính là bắt mạch cổ tay chẩn bệnh. Mạch cổ tay từ bàn tay tới khuỷu tay gồm thốn, quan, xích ba bộ mạch, hai tay đều có ba bộ, tất cả là sáu bộ mạch".



"Toàn thân có rất nhiều mạch máu, vì sao chỉ cần chẩn mạch ở cổ tay?"



"Hỏi rất hay! Kỳ thật đạo lý này rất đơn giản. Cổ tay thuộc về Thủ Thái Âm Phế Kinh mạch. Là nơi mà huyết lưu tuần hoàn lúc đầu, chạy dọc mười hai kinh mạch theo toàn thân sau đó lại quay về cổ tay. Cho nên cổ tay là nơi hội tụ mạch máu. Mà cổ tay mạch khí rất vượng. Mạch tượng cũng rất rõ ràng. Hơn nữa mạch cổ tay nằm ở trên cổ tay lúc bắt mạch cũng tương đối thuận tiện. Nếu như chẩn ở những vị trí khác, tỷ như Trương Trọng Cảnh nói về Phu dương, Thái Khê. Đây là hai huyệt đạo nằm ở trên chân. Nếu như là một lão hán thì còn tốt, cùng lắm là ở chân có mùi thối. Nhưng nếu như là một đại cô nương, hay tiểu tức phụ. Chung quy không thể ôm gót ngọc người ta mà sờ tới sờ lui được?"



"Hihihi..." Nhị nữ che miệng cười khúc khích.



Tuyết Phi Nhi khuôn mặt cổ quái nói: "Nếu Cầm tỷ bị bệnh. TIên sinh có thể cầm lấy gót sen của nàng chẩn Phu Dương, Thái Khê. Nàng không ngại ngùng mà còn rất vui ý chứ".


Đỗ Văn Hạo khen: "Lần này có khá hơn".



"hihi, xem lưỡi đài so với bắt mạch dễ hơn nhiều, mạch tượng lại có mấy chục loại, ai mà có thể thoáng cái là phân biệt rõ ràng a. Sau này xem bệnh chỉ nhìn lưỡi tượng là được rồi".



Bàng Vũ Cầm nói: "Không được, tiên sinh nói, phải tổng hợp các phương pháp để chẩn bệnh, nhìn nghe hỏi sờ đều phải dùng tới, không thể chỉ dùng một phương pháp, nếu không sẽ phạm sai lầm".



Đỗ Văn Hạo gật đầu: "Đúng vậy, các ngươi tiếp tục, lưỡi đài trừ bạc ra, màu sắc đài như thế nào?"



"Cái này dễ thôi!" Tuyết Phi Nhi nói: "Ngươi vừa rồi có nói đài sắc có trắng, vàng, đen tro ba loại, đài lưỡi của hắn vừa nhìn là biết đài màu vàng rồi!"



Bàng Vũ Cầm đến gần nhìn kỹ lắc đầu nói: "Hình như có chút không đúng! Ngươi xem, hai bên đầu lưỡi của hắn màu trắng, chỉ có ở giữa màu vàng. A? Nhìn kỹ còn có cái hạt nhỏ màu vàng, là cái gì vậy?"



Người bệnh xấu hổ gãi đầu: "Xin lỗi, lúc trước ta nghe người ta nói tử bì có thể trị cảm lạnh ho khan cho nên ngậm một khối trong miệng, đi vào đây vừa mới nhả ra".



Đỗ Văn Hạo hì hì cười một tiếng, chỉ vào Tuyết Phi Nhi nói: "Ngươi nha, đúng là không cẩn thận! Được rồi, các ngươi nói xem nên giải thích chứng bệnh của hắn như thế nào?"



Tuyết Phi Nhi ho nhẹ một tiếng, gật gù đắc ý nói: "Nhìn hắn tinh thần không vượng, vẻ mặt ốm yếu xanh xao, nghe hắn nói chuyện chậm chạp vô lực, hỏi hắn ban đêm ra ngoài chịu lạnh, sờ, mạch hắn là mạch phù, mạch khẩn. Cho nên thuộc về chứng ra ngoài vào ban đêm vô ý chịu lạnh làm cho bị cảm lạnh!"



Bàng Vũ Cầm cũng không nhịn được cười, đẩy nàng một cái: "Nói cái gì vậy? Nào có chứng bệnh nào là ra ngoài vào ban đêm không cẩn thận bị cảm lạnh".



"Vậy ngươi nói hắn là bị chứng gì? Phải nói ra từ bốn phương pháp chẩn bệnh nhìn nghe hỏi sờ ư".



-----------



(1) Thiết chẩn: Sờ để chẩn bệnh.