Đàn Hương Hình

Đêm mồng Tám tháng Chạp năm thứ 22 đời Quang Tự, tuyết lớn.



Sáng ra, kinh thành khoác lên chiếc áo bạc, trắng tinh. Đao phủ số một ở

Ngục Aùp Tư Bộ Hình Triệu Giáp bước xuống giường trong tiếng chuông chùa róng rả. Lão thay quần áo, mặc thường phục, đem theo một đồ đệ mới

tuyển, nách kẹp một cái bát to, đến chùa lĩnh cháo. Ra khỏi phố Bộ Hình

thanh vắng, lão và đồ đệ nhập vào dòng người toàn những hành khất và dân nghèo, hối hả tất bật. Sáng sớm là thời điểm tốt của những kẻ ăn xin và dân nghèo. Niềm vui trùm lên những khuôn mặt tím tái. Tuyết kêu lạo xạo dưới chân. Những cây hòe bên đường như nở đầy hoa trắng, từng chùm từng cụm tuyết trĩu cành. Mặt trời đỏ rực ló ra từ những tảng mây chì, trời

hồng tuyết trắng, khung cảnh tuyệt đẹp. Thầy trò lão nhập vào dòng

người, qua phố Tây Đơn, rẽ lên hướng bắc, nơi tập trung phần lớn chùa

chiền của Bắc Kinh. Các quầy cháo bố thí, khói đùn lên cuồn cuộn. Gần

đến lầu Tây Tứ, nơi có lịch sử đẫm máu, thầy trò lão trông thấy từ đám

cây cối ngổn ngang sau tổng kho Tây Tứ, từng đàn quạ và hạc xám bay

lên…



Lão cùng chú học trò tháo vát đứng vào hàng ngũ những người lĩnh cháo trước cửa chùa Quảng Tế. Ở bãi trống trước cửa chùa, người ta bắc tạm một chiếc ghênh to tướng, lửa cháy đùng đùng, nóng rực. Lão

thấy bọn ăn mày áo quần rách rưới đang trong tình trạng khó xử: đến sươi bên bếp thì sợ mất chỗ ở hàng cháo. Ghênh cháo bốc hơi ngùn ngụt, luồng khí bốc cao mấy trượng có hình nấm, trông giống chòm sao Hoa Cái trong

huyền thoại. Hai nhà sư mặt mũi nhem nhuốc đứng hai bên ghênh, khuấy

cháo bằng xẻng sắt to tướng. Tiếng xẻng quẹt vào đáy ghênh cồn cột, ghê

răng. Mọi người đứng trong tuyết, dậm liên tục hai bàn chân tê cóng.

Tuyết dưới chân họ mau chóng trở thành băng cứng nhắc. Rồi thì mùi cháo

tỏa ra, trong bầu không khí tinh khiết của ban mai, cái mùi lương thực

thuần khiết ấy hấp dẫn lạ thường, khiến những con người khốn khổ rất

phấn kích, người nào người ấy mắt sáng rực. Mấy chú nhóc trong đám hành

khất, so vai rụt cổ, bộ dạng như khỉ, thi thoảng lại chạy ù lên, ghé mũi vào ghênh cháo hít mạnh vài hơi, rồi lại vội vã chạy về chỗ xếp hàng.

Mọi người dậm chân mạnh hơn, nhanh hơn, người lắc lư theo mỗi lần dậm.



Triệu Giáp đi đôi tất bằng da chó, bên ngoài là giày nhung, không cảm thấy

lạnnh chân. Lão không dậm chân, tất nhiên người không lắc lư. Bụng lão

không đói. Lão xếp hàng xin cháo bố thí không phải vì đói, mà vì tuân

lệnh theo lời dặn của những đao phủ tiền nhiệm. Sư phụ lão giải thích

rằng, cứ đến ngày mười hai tháng Chạp đến chùa ăn cháo thí, là để cáo

bạch với Phật tổ, rằng hành nghề đao phủ cũng giống như hành nghề ăn

xin, chẳng qua là kiếm miếng ăn, không phải thích giết người. Do vậy,

hành động ăn cháo thí, thực tế là hòa đồng thân phận đao phủ với dân

nghèo là một. Dù ở Ngục Aùp Tư, đao phủ ngày nào cũng cơm thịt, nhưng

cháo thí thì năm nào cũng phải ăn.



Triệu Giáp tự nhận lão là

người đứng yên nhất trong hàng ngũ, nhưng lão nhanh chóng phát hiện phía trước lão, chỉ cách có mấy người, một người đứng như bụt mọc, không

nhúc nhích. Người này mặc áo dài bông màu đen, đầu đội mũ nỉ, kẹp nách

một gói màu xanh. Đây là hình ảnh tiêu biểu cho loại quan nhỏ, ít bổng

lộc ở Bắc Kinh. Cái gói nhỏ màu xanh, bên trong có bộ quan phục, khi nào về nha môn mới thay. Nhưng làm quan ở Kinh bất kể liêm hay tham, hàng

năm vẫn kiếm chác được từ các quan ngoại tỉnh về Kinh có việc, chí ít

cũng nhận được “phí trao đổi”, nếu cực kỳ liêm khiết, ngay “phí trao
-Hôm nay ta trực nhật, đến với các ông cho vui - Lưu Quang Đệ mở cái

gói: một ít thịt muối đã nấu chín; ông lại lôi từ trong bọc ra một bình

rượu hâm nóng, nói – Thịt là do người nhà làm, rượu thì bạn bè cho, các

ông nếm thử.



-Chúng tiểu nhân đâu dám ngồi cùng đại nhân – Triệu Giáp nói.



-Hôm nay là ngày Tết, không kể lễ tiết! – Lưu Quang Đệ nói.



-Bẩm đại nhân, chúng tiểu nhân quả thực không dám… - Triệu Giáp nói.



-Lão Triệu, lão làm sao thế? – Lưu Quang Đệ bỏ mũ ra, cởi quan phục, nói – Chúng ta là những người cùng ở trong cung, khách khí làm gì!



Cánh đao phủ nhìn Triệu Giáp. Triệu Giáp nói:



-Đại nhân đã có lòng như vậy, chúng tiểu nhân cung kính không bằng vâng lời! Kính mời đại nhân lên trước.



Lưu Quang Đệ tụt giầy trèo lên giường, hai chân xếp bằng tròn, nói:



-Giường các ông hun nóng ra nóng!



Cánh đao phủ đứng ngây ra mà cười. Lưu Quang Đệ nói:



-Chả lẽ ta phải bế từng người lên chắc!



-Lên giường, lên giường! Đừng để đại nhân giận!



Cánh đao phủ trèo lên giường, người nào người nấy co co rúm rúm. Triệu Giáp rót một chén rượu đầy, hai tay nâng quá đầu, nói:



-Bẩm Lưu đại nhân, chúng tiểu nhân xin mời Lưu đại nhân một chén, chúc đại nhân thăng quan phát tài!



Lưu Quang Đệ đón lấy chén rượu, uống cạn một hơi, chùi mép, nói:



-Rượu ngon, các ông cũng uống đi chứ!



Triệu Giáp cũng uống một chén, lão cảm thấy trong lòng xốn xang.



Lưu Quang Đệ nâng chén, nói:



-Lão Triệu, may mà lần trước ông đưa ta về nhà, ta xin nợ ông món nợ

nhân tình ấy. Nào, rót đầy tất cả vào, ta xin chúc các ông một chén.