Đông Chu Liệt Quốc

Tần Mục công đã làm bá chủ các nước ở Tây phương. Chu Tương vương sai

Doãn Vũ công đem một cái trống đồng ban thưởng cho Tần Mục công. Tần

Mục công viện lẽ tuổi già, không vào triều được, sai công tông Chỉ sang

nhà Chu để tạ ơn. Năm ấy Do Dư ốm chết, Mục công thương tiếc vô cùng,

liền cho Mạnh Minh thay Do Dư làm chức hữu thứ trưởng. Công tôn Chỉ khi ở nhà Chu về, biết ý Mục công có một người con gái bé;lúc mới sinh, gặp có kẻ đem dâng viên ngọc phác, Tần Mục công sai thợ đẽo dũa đi, thành

một viên ngọc sắc biếc mà đẹp lắm. Ðến lúc con gái Mục công đầy tuổi

tôi, trong cung bày đồ toái bàn, người con gái nhặt ngay viên ngọc, rồi

ngắm nghía mãi, bởi vậy Mục công đặt tên cho con là Lộng Ngọc.



Lộng Ngọc lớn lên, nhan sắc tuyệt trần, lại thêm tính trời

thông minh, tài thổi ống sinh lắm, không học ai cả, mà thành âm điệu.

Mục công sai thợ làm một cái ống sinh bằng ngọc để cho nàng thổi. Nàng

thổi ống sinh ấy, tiếng trong như tiếng chim phượng. Mục công yêu lắm,

lại lập một cái lầu cho nàng ở, đặt tên là Phượng lâu, trước lầu có xây một cái đài. Năm Lộng Ngọc đã mười lăm tuổi, Tần Mục công muốn kéo rễ

cho nàng, Lộng Ngọc tự thề với mình rằng:



- Người nào có tài thổi sinh, có thể họa với ta được, ta mới chịu lầy làm chồng, còn ai thì ta cũng chẳng thiết.



Mục công sai người đi tìm, chẳng được một người nào vứa ý.

Một hôm Lộng Ngọc ở trên lầu cuốn rèm lên ngắm cảnh, thấy trời tạnh mây

trong, trăng sáng như gương, gọi thị nữ đốt lên một nén hương, rồi đi

cái ống sinh bằng ngọc bích, đến bên cửa sổ mà thổi. Tiếng sinh véo

von vọng lên vòm trời gió hây hây thổi, bỗng nghe như có người họa lại,

khi gần khi xa. Lộng Ngọc không hkỏi băng khoăn, bèn ngừng lại không

thổi nữa, có ý để nghe xem sao. Tiếng họa bỗng im đi, nhưng dư âm còn

lẽo đẽo không dứt. Lộng Ngọc bâng khuâng trước gió, như một ngưới vừa

đánh mất vật gì. Chốc đã nữa đêm, trăng xế hương tàn, nàng đem ống sinh để trên đầu giường, gắng gượng đi nằm. Nàng đang thiêm thiếp, bỗng

thấy về phía tây nam trên trời, cửa mỡ rộng ra, hào quang ngũ sắc, rực

rỡ như ban ngày, có một chàng trẻ tuổi, mũ lông áo hạc, cưỡi con chim

phượng ở trên trời xuống, đứng trước Phượng đài bảo nàng rằng:



- Ta đây làm chủ ở núi Họa Sơn, Ngọc Hoàng thượng đế cho ta

kết duyên với nàng, đến ngày trung thu này thì đôi ta gặp nhau, ấy là

duyên số định sẵn như vậy !



Chàng trẻ tuổi ấy nói xong, thò tay vác bên mình, cởi ống

ngọc tiêu, rồi đứng dựa lan can mà thổi. Con chim phượng đứng bên, cũng vươn cánh ra, vừa kêu vừa múa.



Tiếng phượng cùng với tiếng ngọc tiêu xướng họa, cùng nhịp

với nhau như một, theo điệu cung thương, nghe rất êm ái. Lộng Ngọc mê

mẩn tâm thần, hỏi rằng:



- Khúc này là khúc ở đâu?



Chàng trẻ tuổi ấy nói:



- Ấy là khúc “Họa Sơn Ngâm” đó!



Lộng Ngọc lại hỏi:



- Khúc này có học đưọc không?



Chàng trẻ tuổi ấy nói:



- Khi ra đã kết duyên với nàng rồi thì khó gì mà ta không dạy nàng được.



Chàng trẻ tuổi ấy đến gần trước mặt , cầm lấy tay của LỘng

Ngọc;Nàng giật mình tỉng dậy, thì ra một giấc chiêm bao. Sáng hôm sau,

Lộng Ngọc thuật lại chuyện chiêm bao cho Mục công nghe. Mục công sai

Mạnh Minh cứ theo như hình tượng người trong mộng mà đến dò tìm ở núi

Họa Sơn. Kẻ nông phu ở đấy trỏ lên núi mà bảo Mạnh Minh rằng:



- Hôm rầm tháng bảy mới rồi, có một người lạ mặt, đến làm nhà ở trên núi nầy, ngày nào cũng xuống mua rượu uống, đến buổi chiều lại

thổi chơi khúc ngọc tiêu, ai nghe cũng lấy làm thích lắm, không biết là

người ở đâu. Mạnh Minh lên núi, quả nhiên thấy có một người mũ lông áo

bạc, trông như một vị thần tiên. Mạnh Minh biết là không phải người

thướng , mới đến trước mặt vái chào, mà hỏi họ tên người ấy. Người ấy

nói:



- Tôi họ Tiêu, tên Sử, chẳng hay ngài là ai? Ðến đây có việc gì?



Mạnh Minh nói:



- Tôi là chức hữu thứ trưởng nước này, tên gọi Mạnh Minh. Chúa công tôi có một người con gái yêu, còn đang kén chồng. Người con gái

chúa công tôi, tài thổi ống sinh, muốn tìm một người như thế nữa mà kết

duyên, nay nghe ngài am hiểu âm nhạc, vậy chúa công tôi sai đến đón!



Tiêu Sử nói:



- Tôi không có tài cán gì, chỉ gọi là có biết âm nhạc đôi chút mà thôi, có đâu tôi dám vâng mệnh.



Mạnh Minh nói:



- Xin ngài cứ đi cùng tôi xuống yết kiến chúa công.



Khi về đến kinh thành, Mạnh Minh vào tâu Mục công trước, rồi

sau đưa Tiêu Sử vào. Mục công ngồi ở trên Phượng đài, Tiêu Sử sụp lạy

mà tâu rằng:



- Chùng tôi ở thão dã chưa biết lễ nghi, có điều gì sơ suất, xin chúa công miễn thứ cho.



Mục công thấy Tiêu Sử hìng dung thanh tú, không phải là ngưòi

thướng, trong lòng đã có mấy phần vui vẻ, mới cho ngồi ở bên cạnh mà nói rằng:



- Ta nghe nhà ngươi tài thổi ống tiêu, tất cũng tài thổi cả ống sinh nữa !



Tiêu Sử nói:



- Tôi chỉ biết thổi tiêu, không biết thổi ống sinh.



Mục công nói:



- Ta định tìm một người tài thổi ống sinh, nếu chỉ biết thổi ống tiêu thì không sánh đôi với con ta được !



Tần Mục công nói xong, bảo Mạnh Minh đưa Tiêu Sử ra. Lộng Ngọc sai nội thị tâu với Mục công rằng:



- Tiêu với sinh cũng là một loài, người ta đã atéi thổi ống
khóc và bảo các quan đại phu rằng:



- Con trưởng của tiên quân đây, sao các ngài lại bỏ đi?



Lúc đã tan buổi triều, lại đi xe đến nhà Triệu Thuẫn, nói với Triệu Thuẫn rằng:



- Khi quân sắp mất, có đem đứa bé này ủy thác cho ngài, nay

tiên quân dẫu khuất mặt đi rồi, nhưng lời nói ấy bên tai ta hãy còn văng vẳng, nếu ngài lập ngưòi khác thì định để đứa bé này vào chỗ nào? Thôi

thì mẹ con tôi cũng liều một thác cho rồi !



Nói xong, lại vật mình lăn khóc. Người trong nước nghe nói,

ai cũng có lòng thương xót mà đổ lỗi cho Triệu Thuẫn. Các quan đại phu

cũng lấy việc đi đón công tử Ung làm thất sách. Triệu Thuẫn lo lắm, bàn mưu với Khước Khuyết rằng:



- Tiên Miệt đã sang nước Tần đón công tử Ung rồi, có lẽ nàota lại lập thế tử Di Cao được.



Khước Khuyết nói:



- Ngày nay bỏ thế tử Di Cao mà lập công tử Ung, ngày khắc thế

tử Di Cao lớn lên, tất lại sinh biến, chi bằng ta kiếp sai người sang

nước Tấn để gọi Tiên Miệt về.



Triệu Thuẫn nói:



- Ta lập vua đã rồi sẽ sai sứ đi !



Triệu Thuẫn bèn hợp các quan triều thần, lập thế tử Di Cao lên nối ngôi, tức là Tấn Linh công. Bấy giờ Tấn Linh công còn bé, mới lên

bảy tuổi. Các quan triều thần vừa lạy mừng xong thì bỗng nghe có báo

đại binh nước Tần hiện đã đưa công tử Ung về đến sôngHoàng Hà rồi. Các

quan đại phu nói:



- Nay ta thất tính với nước Tần, biết nói lại làm sao cho được !



Triệu Thuẫn nói :



- Nếu ta lập công tử Ung thì Tần là nước thân tình với ta, nay

ta không chịu lập thì Tần lại thành ra một nước cừu địch, chi bằng ta cứ đem quân ra đánh.



Triệu Thuẫn sai quan thượng quân nguyên soái là Cơ Trịnh Phủ ở nhà để phù tá Tấn Linh công, còn mình thì đem quân đi đối địch với quân Tần. Quân Tần đến đất Linh Hồi, nghe báo phía trước có quân Tấn, vẫn

tưởng là đến đón công tử Ung, vậy nên không phòng bị gì cả. Tiên Miệt

đi trước đến chỗ quân Tấn đóng, vào yết kiến Triệu Thuẫn. Triệu Thuẫn

nói cho biết là đã lập thế tử Di Cao rồi. Tiên Miệt trừng mắt lên mà

bảo rằng:



- Tự ai bàn mưu đi đón công tử Ung, mà nay lại lập thế tử Di Cao?



Nói xong, liền đứn ngay dậy, quay mình đi ra, lại gặp Tuân Lâm Phủ, Tiên Miệt bảo Tuân Lâm Phủ rằng :



- Tiếc thay, ta hkông nghe lời nhà ngươi trước, để đến nỗi thế này !



Tuân Lâm Phủ can rằng:



- Ngài là bề tôi nước Tấn, bỏ nước Tấn sao được !



Tiên Miệt nói:



- Ta đã phụng mệnh sang nước Tần để đón công tử Ung thì công tử Ung tức là vua ta, mà nước Tần tức là một nước phù tá cho vua ta, nay

ta chịu trái lời nói trước mà cu lấy sự phú quý ở chốn cố hương hay sao !



Tiên Miệt nói xong, đi thẳng sang trại quân Tần?Triệu Thuẫn nói:



- Tiên Miệt đã không chịu theo Tấn thì ngày mai quân Tấn tất

tiến sang đánh ta, chi bằng đêm hôm nay nhân lúc quân Tần bất ngờ, ta

sang đánh ngay thì có thể thang được.



Nói xong, truyền cho quân sĩ sữa soạn binh mã để đêm hôm ấy

sang đánh quân Tần, thì vừa canh ba, quân Tần đang ngủ, hoảng hốt vùng

dậy, bỏ chạy tán loạn cả. Quân Tấn đuổi mãi tận đất Hoa Thủ (giáp giới

Tấn và Tần ), Kiển Bính liều chết mới chạy thoát được, còn công tử Ung

thì chết ở trong đám loạn quân, Tiên Miệt than rằng :



- Triệu Thuẫn bội ước với ta, nhưng ta không nên bội ước với Tần !



Nói xong, liền chạy sang nước Tần. Sĩ Hội cũng than rằng:



- Ta cùng với Tiên Miệt cùng đi sứ, nay Tiên Miệt đã trốn sang nước Tần, ta cũng không nên trở về nước Tấn một mình nữa !



Nói xong, cũng theo Tiên Miệt trốn sang nước Tần, Tần Khang

công đều cho làm quan đại phu. Tuân Lâm Phủ nói với Triệu Thuẫn rằng:



- Ngày xưa Hồ Xạ Cô chạy sang nước Ðịch, ngài nghĩ tình đồng

liêu, sai người đưa vợ con đi theo, nay Tiên Miệt và Sĩ Hội cùng tôi,

cũng là đồng liêu với nhau, tôi xin bắt chước lối cũ.



Triệu Thuẫn nói:



- Nhà ngươi trọng nghĩa như vậy, chính hợp với ta.



Triệu Thuẫn bèn sai người gia quyến và tài sản của Tiên Miệt cùng Sĩ Hội đưa sang nước Tần.



Việc đánh nhau mới rồi, các tướng nước Tần đều có công thắng

trận cả;chỉ có Khoái Ðắc, bộ tướng của Tiên khắc (trung quân phó nguyên

soái )cứ thẳng đường đuổi theo mãi, bị quân Tần đánh thua . Tiên Khắc

đã toan theo quân luật đem Khoái Khắc ra chém. Các tướng đều xin hộ

Khoái Khắc. Tiên Khắc nói với Triệu Thuẫn, rồi truất bỏ lộc điền của

Khoái Khắc. Khoái Khắc đem lòng căm tức.



Cơ Trịnh Phủ, Sĩ Cốc và Lương Ích Nhĩ vốn chơi thân với nhau,

từ khi Triệu Thuẫn lên làm trung quân nguyên soái, Sĩ Cốc và Lương Ích

Nhĩ đều mất hết quyền thế, mới cùng với Cơ Trịnh Phủ cùng oán giận Triệu Thuẫn. Bấy giờ Triệu Thuẫn đem quân đi đánh quân Tần, Cơ Trịnh Phủ

cùng Sĩ Cốc và Lương Ích Nhĩ hợp nhau mà thương nghị rằng:



- Triệu Thuẫn chuyên quyền, tự ý bỏ người nọ lập người kia, nay đại binh nước Tần đưa công tử Ung về, Triệu Thuẫn đang đem quân ra

đánh, chi bằng nhằm lúc hai bên còn giữ nhau, chúng ta nổi dậy đánh

Triệu Thuẫn, bỏ Di Cao đi mà đón công tử Ung về, như vậy thì quyền chính nước Tấn sẽ ở trong tay chúng ta cả.