Đông Chu Liệt Quốc

Quân Tấn đuổi theo Tề Khoảnh công đến đất Viên Lân . Tề Khoảnh công sợ hãi, họp các tướng lại để hỏi kế . Quốc Tá nói rằng:



- Tôi xin đem cái lò nghiễn (lò hai tầng, trên chưng, dưới nấu)

của Kỷ hầu và cái khánh ngọc sang lễ nước Tấn để xin giảng hoà; còn

những đất ta xâm chiếm của nước Lỗ và nước Vệ khi trước thì trả lại cho

hai nước ấy .



- Như thế là ta xử với Tấn quá phải lắm rồi, nếu Tấn không nghe thì thế nào cũng phải cố sức đánh!



Quốc Tá vâng lệnh đem lò nghiễn và khánh ngọc sang dinh quân Tấn, vào nói trước với Hàn Quyết . Hàn Quyết nói:



- Vì Lỗ và Vệ than phiền bị Tề luôn luôn xâm chiếm, cho nên chúa công tôi thương tình mà đến cứu, chứ chúa công tôi có thù gì với nước

Tề!



Quốc Tá nói:



- Tôi xin tâu với chúa công tôi trả lại những đất xâm chiếm của Lỗ và Vệ thì tướng quân nghĩ thế nào ?



Hàn Quyết nói:



- Việc ấy quyền tại quan nguyên soái (trò Khước Khắc) tôi chứ tôi không dám quyết .



Nói xong, liền đưa Quốc Tá vào yết kiến Khước Khắc . Khước Khắc

trông thấy Quốc Tá, hầm hầm nổi giận . Quốc Tá đối đáp vẫn có lễ phép .

Khước Khắc nói:



- Nước ngươi đã sắp mất đến nơi, lại còn muốn dùng lời nói khéo

để làm kế hoãn binh hay sao! Nếu thực lòng xin giảng hoà thì phải theo

ta hai điều .



Quốc Tá nói:



- hai điều đó là gì, xin ngài cho biết .



Khước Khắc nói:



- Một là nước ngươi phải đưa người con gái của Tiêu Quân sang ở

nước ta để làm tin; hai là trong địa giới nước Tề phải đắp một con đường từ tây sang đông, để vạn nhất sau này nước Tề có bội ước thì ta giết

người làm con tin ấy, và khi đem quân sang đánh ta có thể đi suốt từ tây sang đông được .



Quốc Tá nổi giận mà nói rằng:



- Nguyên sóai nghĩ sai rồi! Con gái của Tiêu Quân là ai, tức là

thân mẫu chúa công tôi, cũng chẳng khác gì thân mẫu vua Tấn, lẽ nào lại

đem quốc mẫu làm con tin bao giờ! Còn ruộng đất ở trong nước tôi là phải tuỳ theo địa thế mà đắp, nếu vì nước Tấn mà đổi lại tất cả thì khác gì

một nước đã mất rồi . Nguyên soái nói như thế là ý không muốn cho nước

tôi giảng hoà .



Khước Khắc nói:



- Không muốn cho giảng hoà thì nước ngươi làm gì ?



Quốc Tá nói:



- Nguyên soái chớ có khinh nước Tề tôi quá! Nước tôi dẫu bị thua một trận, nhưng chưa lấy gì làm tổn hại cho lắm, nguyên soái không cho

hoà thì chúng tôi xin thu thập quân mã, cùng với nguyên soái quyết chiến một trận . Một trận không được thì hai trận; hai trận không được thì ba trận, nếu ba trận cũng không được thì bấy giờ cả nước Tề tôi là của

nước Tấn, cần gì còn phải gửi người làm tin và đắp đường từ tây sang

đông làm gì ? Ngay bây giờ, tôi xin từ biệt nguyên soái .



Quốc Tá liền đặt cái lò nghiễn và cái khánh ngọc xuống đất, rồi

chắp tay vái chào mà lui ra . Qúy Tôn Hàng Phủ và Tôn Lương Phu đứng ở

sau màn nghe nói, chạy ra bảo Khước Khắc rằng:



- Làm như vậy thì nước Tề giận ta quá lắm, tất cố sức mà đánh, không lẽ ta thắg mãi, chi bằng ta theo lời giảng hoà là hơn .



Khước Khắc nói:



- Sứ nước Tề đã đi rồi thì biết làm thế nào ?



Qúy Tôn Hàng Phủ nói:



- Ta nên sai người đuổi theo mà gọi lại .



Khước Khắc liền sai người đuổi theo, mời Quốc Tá hãy trở lại

dinh quân Tấn . Khước Khắc bảo Quý Tôn Hàng Phủ và Tôn Lương Phu cùng

Quốc Tá làm lễ tương kiến, rồi lại nói với Quốc Tá rằng:



- Tôi sợ không làm nổi việc ấy thì có lỗi với chúa công tôi, cho nên tôi chưa dám nhận lời; nay hai quan đại phu nước Lỗ và nước Vệ (trở Quý Tôn Hàng Phủ và Tôn Lương Phu) đã cùng nói với tôi, thì tôi cũng

không dám trái ý . Vậy tôi xin nghe lời đại phu .



Quốc Tá nói:



- Nguyên soái đã thuận cho nước tôi giảng hoà thì xin ăn thề:



"Nước Tề nhận phải triều cống nước Tấn, lại trả những đấ xâm

chiếm của nước Lỗ và nước Vệ . Nước Tấn nhận phải rút quân về và không

được xâm phạm của cải nước Tề".



Hai bên đều phải lập tờ thệ văn, Khước Khắc truyền đem tiết sinh ra, cùng nhau ăn thề rồi từ biệt . Khước Khắc lại tha cho Phùng Sửu Phủ trở về nước Tề . Tề Khoảnh công cho Phùng Sửu Phủ làm thượng khanh .



Bọn Khước Khắc thắng được quân Tề, trở về nước Tấn . Tấn Cảnh

công đều gia phong thái ấp cho; lại cho Hàn Quyết làm tân trung quân

nguyên soái, Triệu Quát làm phó; Củng Sóc làm tân thượng tuân nguyên

soái, Hàn Xuyên làm phó; Tuân Trụ làm tân hạ quân nguyên soái, Triệu

Chiên làm phó, mọi người đều được phong tước quan khanh cả .



Quan tư khấu là Đồ Ngạn Giả thấy họ Triệu hưng phấn càng đem

lòng ghen ghét, ngày đêm chỉ cố tìm sự lầm lỗi của họ Triệu để dèm pha

với Tấn Cảnh công; lại mật kết với họ Loan và họ Khước, khiến cho hai họ ấy cùng về bè với mình .



Tề Khoảnh công từ khi bị thua về, hết lòng sửa sang chính trị,

để định báo thù nước Tấn . Vua tôi nước Tấn cũng sợ nước Tề báo thù,

không giữ được nghiệp bá chủ, lại bắt các nước phải trả lại cho nước Tề

những đất xâm chiếm mà nước Tề đã phải trả lại cho họ khi trước (theo

minh ước) . Từ bấy giờ các nước chư hầu cho rằng nước Tấn không có tín

nghĩa, bèn không tin phục nước Tấn nữa .



Lại nói chuyện Hạ Cơ nước Tần từ khi kết duyên với quan liên

doãn nước Sở là Tương Lão, chưa được một năm thì Tương Lão phải đi đánh

trận ở Bí Địa . Hạ Cơ mới cùng với con riêng của Tương Lão là Hắc Sái tư thông; đến lúc Tương Lão chết trận, Hắc Sái say mê Hạ Cơ, bỏ không đi

tìm xá Tương Lão, người trong nước ai cũng chê cười . Hạ Cơ lấy làm xấu

hổ, muốn mượn tiếng đi tìm xác Tương Lão để trở về nuớc Trịnh, (nguyên

Hạ Cơ là con gái nước Trịnh, trước lấy chồng ở nước Tần), Tước thân công ở nước Sở là Khuất Vu thuê người mật báo với Hạ Cơ rằng:



- Thân công có lòng yêu mến nàn lắm, nàng về nước Trịnh hôm nào thì hôm ấy thân công sẽ sang xin cưới ngay .



Khúất Vu lại sai người nói với Trịnh Tương công rằng:




Đồ Ngạn Giả tức khắc truyền cho tả hữu lui ra . Trình Anh nói với Đồ Ngạn Giả rằng:



- Hiện nay giấu ở trong núi Thú Dương, đi ngay mới bắt được, nếu chậm thì y trốn sang nước Tần mất! Nhưng ngài nên thân hành đi, người

khác phần nhiều là thân tình với họ Triệu, chớ nên ủy thác cho ai cả .



Đồ Ngạn Giả nói:



- Nhà ngươi cứ đưa ta đi . Nếu là việc thực thì ta trọng thưởng cho, nếu không thì có tội đó!



Trình Anh nói:



- Tôi cũng vừa ở trong núi về đây, bụng đói quá, xin ngài cho ăn một bữa .



Đồ Ngạn Giả sai người dọn cơm cho ăn . Trình Anh ăn xong, lại

giục Đồ Ngạn Giả đi ngay . Đồ Ngạn Giả đem ba nghìn quân theo Trình Anh

thẳng đường đi vao núi Thú Dương . Đường đi quanh co, kể hàng mấy dặm,

trông thấy ở bên kia suối có mấy gian nhà gianh, cửa đóng kín mít .

Trình Anh trỏ cái nhà ấy mà bảo Đồ Ngạn Giả rằng:



- Đây tức là chỗ công tôn Chử Cữu giấu đứa cô nhi!



Trình Anh đến trước gọi cửa . công tôn Chử Cữu mở cửa ra đón,

trông thấy quân sĩ, giả cách hoảng hốt chạy trốn . Trình Anh gọi mà bảo

rằng:



- Nhà ngươi chớ chạy, quan tư khấu họ Đồ đã biết đứa cô nhi họ

Triệu ở đây rồi; ngài thân hành đến bắt, nhà ngươi nên mau mau đem nộp

đi .



Trình Anh nói chưa dứt lời thì quân sĩ đã trói ngay công tôn Chử Cữu lại, đem đến trước mặt Đồ Ngạn Giả . Đồ Ngạn Giả hỏi:



- Đứa cô nhi họ Triệu bây giờ để đâu ?



Công tôn Chử Cữu đáp:



- Thực quả không có!



Đồ Ngạn Giả sai người lục sóat trong nhà thì thấy cửa buồng khóa kỹ lắm . Giáp sĩ phá cửa mà vào . Trong buồng rất tối, nghe như có

tiếng trẻ con sợ khóc ở trên một cái giường, bèn ẵm ra ngoài thì thấy tã lót toàn bằng gấm vóc, rõ là một đứa bé con nhà quý phái . Công tôn Chử Cữu trông thấy, muốn chạy đến giành lấy, nhưng bị trói không làm gì

được, mới quát to lên mà mắng Trịnh Anh rằng:



- Trình Anh thật là một đứa tiểu nhân! Khi trước họ Triệu bị

bắt, ta ước với mày cùng nhau liều chết mà đến cứu, mày có bảo ta rằng

công chúa (trỏ Trang Cơ) đang có thai, nếu chết đi thì sau này ai là

người phù tá cho cô nhi . Nay công chúa đem cô nhi giao cho mày với ta

cùng giấu vào chỗ núi này, bây giờ mày lại tham nghìn nén vàng mà đi tố

giác . Ta dẫu chết cũng chẳng tiếc gì, chỉ tiếc rằng không đền được cái

ơn của họ Triệu mà thôi!



Công tôn Chử Cữu xỉ mắng Trình Anh luôn miệng, một điều tiểu

nhân, hai điều tiểu nhân, khiến Trình Anh hổ thẹn, mặt đỏ bừng, bảo Đồ

Ngạn Giả rằng:



- Sao ngài không giết chết nó đi!



Đồ Ngạn Giả truyền đem công tôn Chử Cữu ra chém, rồi xách đứa cô nhi họ Triệu ném mạnh xuống đất chết tươi . Trong khi Đồ Ngạn Giả thân

hành vào núi Thú Dương để băt cô nhi họ Triệu, thì ở khắp khinh thanh

không có chỗ nào là không bàn tán xôn xao về việc này, người thi mừng

thay cho Đồ Ngạn Giả, người thi thương thay cho họ Triệu, bởi vậy quân

sĩ canh giữ cửa cung, cũng hơi trễ nải việc khám xét . Hàn Quyết sai một người tâm phúc, giả cách làm thầy thuốc vào cung xem bệnh cho Trang Cơ, đem cái mảnh giấy có chữ "Vũ" của Trình Anh đưa khi trước dán ở trên

cái đẫy đựng thuốc . Trang Cơ trông thấy chữ "Vũ" liền hiểu ý ngay .

Người thầy thuốc bắt mạch xong, giả cách theo lối đoán bệnh, nói qua mấy câu: thai tiền sản hậu v...vv.. Trang Cơ thấy cung nhân đứng xung quanh đều là người tâm phúc cả, liền đem đứa cô nhi đặt vào đẫy thuốc . Đứa

cô nhi kêu khóc rầm lên . Trang Cơ lấy tay vỗ ở ngoài đẩy thuốc mà khấn

rằng:



- Triệu Vũ! Triệu Vũ! Nhà ta trăm mạng chết oan, sự việc báo thù chỉ trông vào một thân con đó thôi, khi con ra cửa cung, chớ có kêu

khóc!



Trang Cơ dặn xong thì đứa cô nhi không khóc nữa; khi đem ra cửa

cung, cũng chẳng ai khám xét gì cả . Hàn Quyết đem được cô nhi họ Triệu

ra, khác nào như người được của báu, liền giấu vào một nơi nhà kín, giao cho vú nuôi, dẫu người trong nhà cũng chẳng ai biết được .



Đỗ Ngạn Giả về dinh, đem nghìn nén vàng thưởng cho Trình Anh . Trình Anh từ chối, không chịu nhận thưởng . Đồ Ngạn Giả nói:



- Nhà ngươi chỉ vì cầu thưởng mà ra thú, cớ sao lại còn chối từ ?



Trình Anh nói:



- Tôi trước làm môn khách họ Triệu đã lâu, nay giết cô nhi họ

Triệu để gỡ tội, đã làm một điều bất nghĩa, nay lại còn dám tham vàng

hay sao . nếu nghĩ đến cái công nhỏ mọn của tôi thì xin dùng số vàng ấy

để thu táng cho một nhà họ Triệu, gọii là chút tình của tôi đối với họ

Triệuu ngày xưa .



Đồ Ngạn Giả bằng lòng mà nói rằng:



- Nhà ngươi thật là một người có nghĩa! Những thây rơi của họ Triệu, ta cho phép nhà ngươi được dùng số vàng này mà thu táng .



Trình Anh lạy tạ, nhận lấy nghìn nén vàng, rồi thu táng thây rơi họ Triệu, ở bên cạnh mộ Triệu Thuẫn . Khi thu táng đã xong, lại đến tạ

ơn, thì Đồ Ngạn Giả muốn giữ lại để bổ dụng . Trình Anh ứa nước mắt mà

nói rằng:



- Tôi chỉ vì tham sống sợ chết mà làm cái việc bất nghĩa này,

còn mặt mũi nào trông thấy người nước Tấn nữa! Từ đây, chỉ xin bỏ cửa

nhà để đi kiếm ăn nuôi miệng ở phương xa mà thôi!



Trình Anh cáo từ Đồ Ngạn Giả, rồi đến yết kiến Hàn Quyết . Hàn

Quyết đem đứa cô nhi họ Triệu và một người vú nuôi giao cho Trình Anh .

Trình Anh nhận làm con mình, đem vào núi Mạnh Sơn để nuôi giấu . Về sau

người ta gọi núi ấy là Tàng Sơn .



Đến ba năm sau, Tấn Cảnh công ra chơi Tân Điền, thấy chỗ ấy

ruộng đất tốt lắm, mới thiên đô ra ở đấy, gọi là Tân Giáng, còn đô thành cũ thì gọi là Cố Giáng . Triều thần làm lễ chúc mừng . Cảnh công đặt

tiệc ở nội cung để khoản đãi . Trời đã gần tối, nội thị sắp sửa thắp

nến, thì bỗng có một trận gió dữ, cuốn vào trong cung điện, hơi lạnh

buốt người, ai cũng kinh sợ . Trận gió vừa qua thì Tấn Cảnh công thấy

một con ma đầu bù, mình dài hơn trượng, xoã tóc đến tận đất, ở ngoài cửa bước vào, quát tó lên mà mắng rằng:



- Trời ơi! con cháu ta có tội gì mà nhà ngươi giết đi, ta đã tâu với Ngọc hoàng thượng đế, cho đến đây để đánh chết nhà ngươi .



Nói xong, giơ đùi đồng đánh Tấn Cảnh công . Tấn Cảnh công kêu rầm lên rằng:



- Các quan cứu ta với!



Miệng kêu, tay rút thanh kiếm để chém con ma, chẳng ngờ lại chém phải ngón tay của mình . Triều thần không hiểu ra làm sao, vội vàng xúm lại giật lấy thanh kiếm . Tấn Cảnh công hộc máu tươi ra đằng miệng, rồi ngã lăn xuống đất.