Năm Tháng Tĩnh Lặng, Kiếp Này Bình Yên
Chương 4 : Lướt qua nhau giữa hồng trần
Ngày đăng: 08:44 19/04/20
Đời người có rất nhiều cuộc gặp gỡ, cho dù bạn lựa chọn đi trên con đường nào, đều có những
người đi đường lướt qua nhau. Hồng trần như thế, đạo tràng bồ đề cũng
như thế. Trong sự tụ tán ly hợp tất nhiên đó, những người này sẽ có một
ngày bỏ bạn mà đi. Duyên sâu duyên mỏng, năm dài tháng ngắn, cũng chỉ
giữa sự qua lại lại qua.
Nhân duyên lưu chuyển, khởi diệt đều
không thể dự đoán. Thế gian này không ai có thể thực sự đi cùng bạn đến
phút cuối của cuộc đời, vạn cổ bất biến, chỉ có non xanh nước biếc.
Những sinh linh đã thấu hiểu Phật tính, trên chặng đường xa xôi chắc
chắn sẽ không mê lạc, không cô đơn. Dòng người đi lướt qua nhau, có rất
nhiều cơ duyên nhầm lẫn, mất mát đều trở thành thu hoạch. Bởi vì, cho dù chỉ còn lại một chiếc giường lạnh, một chiếc áo cũ, một bát cháo trắng, chúng ta vẫn có thể dựa vào chính mình.
Mỗi người đều là hòn đá
bắc qua sông, đều là ngọn đèn soi sáng cho chúng ta hướng về. Gặp gỡ là
mây tụ, ly biệt là mây tan, đều sẽ không ảnh hưởng đến vẻ đẹp của bầu
trời. Chầm chậm thả bước trên đường nhỏ giao nhau giữa hồng trần, đi
cùng ai cũng không quan trọng. Quan trọng là bản thân tìm thấy con đường sáng tỏ, thông suốt, sau đó, nước biếc bờ mây, trời cao đất rộng, nhàn
nhã vô cùng.
Tuỳ duyên tự tại, tự tại tuỳ duyên. Một hạt bụi chứa vạn tượng, một ý niệm chứa ba ngàn. Người đời luôn thích coi gặp gỡ là
kiếp số, coi danh lợi là lưới trần không thể thoát khỏi. Nhưng lại không biết, một cái tâm thiền định có thể gánh vác được phong vân biến đổi,
sóng cuộn dâng trào của hết thảy nhân gian. Những con người đã từng gặp
nhau đường hẹp đó đi về đâu, vốn đã không cần câu trả lời nữa.
“Kinh Viên Giác[24]” viết: “Nhất thiết chúng sinh chủng chủng huyễn hoá, giai sinh Như Lai viên giác diệu tâm, do như không hoa, tòng không nhi hữu.
Huyễn hoá tuy diệt, không tính bất bại, chúng sinh huyễn tâm, hoàn y
huyễn diệt, chư huyễn tận diệt, giác tâm bất động,” (Tạm dịch: Tất cả
chúng sinh và mọi vật huyễn hoá, đều sinh từ Viên giác diệu tâm Như Lai, ví như hoa ảo trong hư không, từ hư không mà có. Hoa ảo tuy diệt mà
tính hư không không hoại, tâm ảo của chúng sinh lại y nơi pháp ảo mà
diệt, pháp ảo tâm ảo diệt hết thì tính giác bất động) Đời người như ảo
mộng, một người lướt qua, một người quay đầu, liền thành vật nay còn đó
người đã khác xưa. Đối với quá khứ, chớ nên ngoái nhìn lưu luyến, mà hãy để nó sạch trơn như gió mát, thong thả như mây trôi.
[24] “Kinh
Viên Giác”, tên đầy đủ là “Đại Phương Viên Giác Tu Đa La Liễu Nghĩa
Kinh”, còn gọi là “Đại Phương Quảng Viên Giác kinh”, “Viên Giác Tu Đa La Liễu Nghĩa kinh”, “Viên Giác Liễu Nghĩa kinh”, là một trong những kinh
điển Phật giáo Đại Thừa.
Người tu hành, hết thảy pháp, đều là
Phật pháp; hết thảy tâm, đều là Thiền tâm. Dùng đôi mắt Bát Nhã nhìn thế gian Ta Bà, mỗi một hạt bụi đều có định lực, mỗi một cọng cỏ đều là
thuốc lành, mỗi một tấc đất đều nở rộ hoa sen. Nhân gian là đạo tràng tu hành hoàn mỹ nhất, trong khói lửa vẩn đục có thể tìm thấy một chiếc
gương trong sáng, thấy chân tính mà thành Phật[25]. Từ đó trăng thanh
gió mát, vui vẻ bình an, trời nước một màu, sơn hà tự tại.
[25]
Nguyên văn “kiến tính thành Phật”, trích trong bài kệ 4 câu, tương
truyền là của Bồ Đề Đạt Ma, vị tổ đầu tiên của dòng thiền Trung Quốc.
Bài kệ này là kim chỉ nam của Thiền tông Đại thừa: Bất lập văn tự/ Giáo
ngoại biệt truyền/ Trực chỉ chân tâm/ Kiến tính thành Phật (dịch nghĩa:
Không lập chữ nghĩa/ Truyền giáo pháp ngoài kinh điển/ Chỉ thẳng tâm
thật/ Thấy tính thành Phật.)
Phật du hành giữa nhân gian, chúng
Bất cứ tham niệm và nông nổi nào đều do tu vi của bản thân chưa đủ.
Quá trình là gì? Quá trình là uống hết nước của ngàn con sông, nếm đủ trăng sáng của vạn cổ. Đọc một cuốn sách ẩm hơi nước, ôn lại mấy câu chuyện
xưa cũ, diễn dịch một hồi ly hợp định mệnh. Hành trình đơn sơ, đi giữa
thế gian, ngắm cò trắng làm kinh động cành cây, hoa rơi đầy mình, duy có Linh Sơn là đường về. Một người khai ngộ không phải vì có gia sản giàu
có, không phải vì có tư tưởng sâu sắc, cũng không phải vì có tài năng
xuất chúng, mà vì có cơ duyên huyền diệu, có thiền tâm chất phác. Một
người nhận biết tự nhiên, trân trọng sinh mệnh, tất sẽ được chứng ngộ
trước tiên.
Vừa đi vừa ngâm vịnh non nước, một giấc tới tận ngàn
năm. Từng ngắm muôn hồng ngàn tía, oanh liệng én chao, lại thấy gió trúc luồn sân, sen xanh thơm ngát; từng ngắm chiều buông cò lẻ bóng, nước
thu sắc trời, lại thấy tuyết trắng tung bay, hàn mai cao ngạo. Trong đó
có không ít khung cảnh thanh vắng cô quạnh, cũng không hiếm khoảnh khắc
thân mật ấm nồng. Thời gian cứ già đi, già đi như thế. Tôi và bạn khi đó đã gạn lọc hết phù hoa, chỉ giữ lại một khung cửa sổ nho nhỏ, ngắm đình viện cũ xưa, mưa bay hoa rụng. Ngoài xa, tiếng chuông bảng lảng, quanh
năm lánh đời.
Phật nói: “Dục đắc tịnh thổ, đương tịnh kỳ tâm, tuỳ kỳ tâm tịnh, tức Phật thổ tịnh, Thánh nhân cầu tâm bất cầu Phật, ngu
nhân cầu Phật bất cầu tâm; trí già điều tâm bất điều thân, ngu già điều
thân bất điều tâm.” (Tạm dịch: Muốn được tịnh thổ, phải tịnh tâm mình,
tâm mình tịnh rồi, đó là Phật thổ tịnh. Thành nhân cầu tâm chẳng cầu
Phật, người ngu cầu Phật chẳng cầu tâm; người trí điều hoà tâm chẳng
điều chỉnh thân, kẻ ngu điều chỉnh thân chẳng điều hoà tâm). Có thể thấy chỉ cần có một Thiền tâm bình hoà yên tĩnh, là có thể quét sạch hết
thảy gió mây vần vũ, chìm nổi lận đận của thế gian. Có thể thấu tỏ hết
thảy sự vật nhạy bén, cho dù thân ở giữa nơi đồng hoang mênh mang cũng
không lầm vào đường rẽ, rơi vào mê hoặc. Khi chẳng có gì, chỉ giữ cho
tâm của mình, tự vui vẻ bình an.
Thiền là cam lộ, nuôi dưỡng chúng sinh; là diệu dược, phổ độ vạn vật.
Vạn sự trong nhân gian đều là tầm thường, cũng đều là vô thường, chỉ có bỏ
qua, mới có thể ung dung tự tại, mới có thể thể nghiệm huyền có mộng ảo
như bong bóng. Năm tháng tựa sương, vầng dương như bay, nhìn núi xa
đường đá, đom đóm loé sáng lập loè. Lúc trùng phùng, đã là lá rụng núi
trống, hạc về tăm không, nhân sinh đã buổi xế chiều.
Một ly trà
trong, uống đến khi nguội. Vở kịch một khi đã diễn, sẽ xem tận đến lúc
hạ màn. Bài học cần tu cả đời, cũng sẽ viết nên kết cục, vào một thời
khắc kết thúc nào đó. Phật tin: Không nói được[29]. Mây nước vô bờ, nhân gian an vui, trên thế gian đáng quý này, bạn đến, ở nơi này, bạn đi,
vẫn ở nơi này. Sự tồn tại đó thật giản đơn, vạn vật hoá cát bụi, vui vẻ
mà ngợi khen.
[29] Nguyên văn “bất khả thuyết” hay còn gọi là
“bất khả ngôn thuyết”. hoặc “bất thuyết”; tiếng Phạn là “anabhila^pya”,
tiếng Tạng là “brjod-du-med-pa”, nghĩa là chân lý có thể chứng ngộ, chứ
không thể nói thành lời, là một thuật ngữ của Phật giáo.
Kiếp
này, cho dù phía trước là bụi vàng lướt bay, hay là nước lặng yên sóng,
thì vẫn cứ đi tiếp như thế. Kiếp sau, hẹn gặp trên đài hoa sen. Bạn rực
rỡ vàng son, từ bi hiền hoà; tôi toàn thân trắng muốt, trang nghiêm tĩnh lặng.